سابقه و هدف: در سال‌های اخیر، استفادۀ روزافزون از گیاهان دارویی و فرآورده‌های حاصل از آ‌نها، نقش گیاهان دارویی را در چرخۀ اقتصاد جهانی پررنگ‌تر کرده و سرمایه‌گذاری در این صنعت رشد چشم‌گیری داشته است. پیش‌بینی می‌شود که ارزش تجارت جهانی گیاهان دارویی در سال ۲۰۵۰ به رقم ۵ تریلیون دلار برسد. در این میان، ایران سهم ناچیزی از تجارت جهانی در این صنعت را به خود اختصاص داده است. این در حالی است که اقلیم و خاک ایران یکی از بهترین خاستگاه‌های جهان در رشد و تکثیر گیاهان دارویی می‌باشد و قابلیت رشد و تولید هزاران گونه از گیاهان دارویی را دارد. بررسی وضعیت کنونی حوزۀ گیاهان دارویی و طب سنتی نشان می‌دهد که موانع و مشکلات متعددی پیش روی این حوزه قرار دارد. بررسیها نشان می‌دهد که بخش قابل‌توجهی از مشکلات، ناشی از اجرای نامناسب کارکردهای تعریف‌شده برای نقش‌آفرینان حوزۀ گیاهان دارویی و طب سنتی می‌باشد. مواد و روشها: با توجه به اهمیت این موضوع، پژوهش حاضر به شیوۀ توصیفی‌ـ‌تحلیلی و بر پایۀ مطالعۀ کتابخانهای با مراجعه به منابع دست‌اول یک مدل سیستمی مربوط به صنعت گیاهان دارویی و طب سنتی را طراحی کرده است. یافته‌ها: یافته‌ها نشان می‌دهد که مهم‌ترین آسیب و مشکل شناسایی‌شده در حوزۀ گیاهان دارویی و طب سنتی مربوط به نبود یک ساختار مستقل برای سیاست‌گذاری اجرایی و مدیریت یکپارچۀ زنجیرۀ تأمین گیاهان دارویی و طب سنتی و همچنین ضعف در تنظیم‌گری و نظارت بر فعالیت‌های این حوزه با توجه به تعدد نقش‌آفرینان و درواقع بُعد نظام حاکمیت است. نتیجهگیری: نتایج پژوهش یک ساختار مطلوب در راستای تحقق نظام حاکمیت مطلوب ارائه کرده است تا کارکردهای اصلی این نظام شامل سیاست‌گذاری و رصد راهبردی، تنظیم‌گری و حکمیت و ممیزی و کنترل حاکمیتی را محقق کند. سپس برنامۀ اقدامات بهبود در هفت حوزۀ شناسایی‌شده در مدل سیستمی در قالب ماتریس تخصیص مسئولیت به تصویر کشیده شده است.
Mirzapoor Armaki A, Mohseni S, Pishvaei M S. Analysis of the governance system of innovation in herbal medicine and traditional medicine in Iran and a systemic meta-analysis of its political/management system. jiitm 2025; 16 (1) :9-26 URL: http://jiitm.ir/article-1-1756-fa.html
میرزاپور ارمکی ابوالفضل، محسنی شایان، پیشوایی میرسامان. تحلیل نظام حکمرانی نوآوری گیاهان دارویی و طب سنتی در ایران
و فراتحلیل سیستمی نظام سیاستی/مدیریتی آن. مجله طب سنتي اسلام وايران. 1404; 16 (1) :9-26
