اندیشۀ حمایت از سلامت زنان ایرانی برای نخستین بار از دورۀ قاجار و توسط روشنفکران و حامیان زنان در ایران رسوخ کرد. این امر در دورۀ پهلوی اول در جریان سیاست حاکمیت، مبنی بر دستیابی به اهداف توسعۀ کشور و نقش زنان به‌عنوان حامیان سلامت جمعی به‌صورت محدود موردتوجه قرار گرفت. در دورۀ پهلوی دوم، گسترش جهانی اندیشۀ حمایت از حقوق زنان به کمک جریان حمایت از سلامت زنان ایرانی آمد. دولت پهلوی دوم، حداقل از برنامۀ عمرانی سوم (دهۀ 30 ه.ش)، سیاست‌گذاری تخصصی در زمینۀ سلامت زنان ایرانی ـ به‌ویژه زنان روستایی ـ را در دستور کار قرار داد. در تحقیق پیش‌رو روند جهانی سیاست حمایت از سلامت زنان و تأثیر آن بر سیاست‌گذاری سلامت زنان روستایی در دورۀ پهلوی دوم (با تأکید بر دو دهۀ پایانی) بررسی می‌شود. این مقاله با استفاده از منابع کتابخانه‌ای و با تأکید بر اسناد حکومتی به‌جای‌مانده در تلاش است تا با شیوۀ توصیفی-تحلیلی به این پرسش پاسخ دهد که چگونه اندیشۀ جهانی حمایت از سلامت زنان در نگاه حاکمیت پهلوی دوم راه یافته است؟ همچنین این موضوع چگونه در سیاست‌گذاری حوزۀ سلامت زنان روستایی در ایران منعکس شده و چه تأثیری بر سطح سلامت زنان روستایی داشته است؟ یافته‌ها نشان می‌دهد که گرچه دولت پهلوی دوم از آغاز رسمیت‌یافتن جریان‌های جهانیِ حمایت از زنان در دهۀ 20 ه.ش با اندیشۀ حمایت از سلامت زنان آشنا شده و آن را به رسمیت شناخته، اما روند جدّی اجرایی‌سازی این سیاست‌ها به‌ویژه برای زنان روستایی با چند دهه تأخیر از حدود سال‌های 1340 ه.ش آغاز شده است. نتایج این پژوهش نشان می‌دهد با وجود این‌که دولت پهلوی دوم به‌ویژه در طی برنامه‌های عمرانی چهارم و پنجم به سلامت زنان روستایی توجه داشته، اما زنان روستایی نتوانسته‌اند به حد نیاز از تغییرات حوزۀ سلامت منتفع شوند.
Asgarian D, Garmaroudi G. The influence of the global idea of supporting women's health on the health of rural women
in Iran (1941-1979 AD). jiitm 2024; 15 (3) URL: http://jiitm.ir/article-1-1730-fa.html
عسگریان دنیا، گرمارودی غلامرضا. تأثیرپذیری سلامت زنان روستایی ایران از اندیشۀ جهانی حمایت از سلامت زنان
(۱۳۲۰ تا ۱۳۵۷ ه.ش). مجله طب سنتي اسلام وايران. 1403; 15 (3)
