نسخۀ «رساله‌ای در دفع وبا» از ابوالحسن‌خانِ بهرامی (تفرشی)، پسر عبدالوهاب‌خان تفرشی مشهور به میرزا ابوالحسن‌خان دکتر (معتمدالسلطان) (۱۲۶۱ تا ۱۳۳۲ هق/۱۸۴۵ تا ۱۹۱۴ م)، از پزشکان طب سنّتی و طب مدرن در دورۀ قاجار (۱۲۱۰ تا ۱۳۴۴ هق) است. این نسخۀ چاپ خطی منحصربه‌فرد و به زبان فارسی در کتابخانۀنسخههای خطی کتابخانۀ مجلس شورای اسلامی با شماره نسخۀ ۱۰۲۶ نگهداری میشود.این پژوهش به شیوۀ تحلیلی‌ـ‌انتقادی و با روش کتابخانه‌ای‌ـ‌اسنادی انجام شده است و بعد از بازخوانی و تصحیح نسخۀ «رساله‌ای در دفع وبا» به‌منظور رسیدن به اهداف پژوهش، اطلاعات جمع‌آوری‌شده تجزیه و تحلیل شد.محتوای رساله در دو باب نوشته شده است؛ ابتدا این رسالۀ طبی به طبیعت مرض وبا و دستور محافظت اشخاص از آن توجه دارد و دوم به تفصیل مرض وبا و علاج بیماری پرداخته است.در این پژوهش ابتدا در مقدمه به تاریخچۀ مختصری از شیوع وبا در دورۀ قاجار و علتی که نگارنده، دکتر ابوالحسن‌خانِ بهرامی (تفرشی)، بیان کرده و درنهایت به تصحیح علمی و ادبی نسخۀ «رساله‌ای در دفع وبا» می‌پردازیم.
Golshani S A, Mansourbakht G, Ebadimanesh H. Studying and Correcting the Version of "Resaleh Dar Daffeh Vabba (Cholera)"
by Doctor Mirza Abu'l Hassan Khan (Mu'tamid al-Sultan). jiitm 2024; 15 (3) URL: http://jiitm.ir/article-1-1719-fa.html
گلشنی سید علیرضا، منصوربخت قباد، عبادی‌منش حجّت. مطالعه و تصحیح نسخۀ «رساله‌ای در دفع وبا» از میرزا اَبوالحسن‌خان دکتر (معتمدالسلطان). مجله طب سنتي اسلام وايران. 1403; 15 (3)
