منجمان بر مبنای مطالعۀ برجها و حرکت ستارگان و تأثیر آنها بر عالم خاکی پیشگوییهایی انجام میداده و آن را با علم یا فن احکام نجوم استدلال میکردهاند. این دانش ابتدا در انحصار ستارهشناسان بود، اما کمکم به حوزۀ طب راه یافت و در درمان بیماران از آن استفاده شد. احکام مربوط به کواکب هفتگانه و بروج دوازدهگانه در طب ایرانی، جلوهای خاص دارد که مهمترین کاربرد آن به تشخیص لحظۀ مناسب برای انجام کارهای پزشکی ازجمله تعیین زمان شروع بیماری، ترکیب دارو، وقت مناسب تجویز دارو، مصرف دارو و درنهایت بازیابی سلامت بیمار مربوط میشد. یکی از مضامین مهمی که در آثار بزرگانی چون ابوریحان بیرونی، حکیم جرجانی و حکیم عقیلی نمود بیشتری دارد، پرداختن به مفاهیم مربوط به احکام نجوم است که جهت پیشبینی و تعیین اوقات سعد و نحس انجام امور پزشکی از آن استفاده میشده است.
Kommar H, Hosseini H, Zare F. The connection between medicine and astronomy according to Biruni, Jurjani and Aqili. jiitm 2023; 14 (2) :123-136 URL: http://jiitm.ir/article-1-1602-fa.html
کمار حسن، حسینی هادی، زارع فرزانه. ارتباط پزشکی و تنجیم در آثار بیرونی، جرجانی و عقیلی. مجله طب سنتي اسلام وايران. 1402; 14 (2) :123-136
