سابقه و هدف: رابطۀ بین حفظ سلامتی قلب، کبد و مغز و تغذیه امری انکارناپذیر است. طب ایرانی یکی از مکاتب طبی کل‌نگر است که با تکیه بر تجربیات چندین‌هزارساله، به نقش تغذیه در حفظ سلامتی مغز، قلب و کبد پرداختـه اسـت. هدف از این پژوهش، تبیین نقش خوردنی‌ها و آشامیدنی‌ها در حفظ سلامتی این اعضا از منظر طب سنتیایرانی است. مواد و روش‌ها: مواد موردمطالعه، حدود ۲۰ کتاب مرجع در طب سنتی ایرانی در قرون مختلف (از قرن اول تا قرن ۱۴ ه.ق) است که برخی از آن‌ها از طریق نرم‌افزار نور استخراج شد. همچنین از آثار پژوهشی معتبر جدید در پایگاه‌های معتبر بین‌المللی (به زبان انگلیسی) در بازه زمانی ۱۹۹۹ تا ۲۰۲۰ بهره گرفته شد. جست‌وجو براساس کلیدواژه‌های مرتبط صورت گرفت و داده‌های موردنیاز به روش تحلیلی-اسنادی جمع‌آوری، بررسی و تحلیل شد. یافته‌ها: در طب سنتی برای حفظ سلامت قلب به مصرف غذاهای لطیف، لذیذ و غیرخشکی‌افزا و رعایت آداب و اصول آشامیدن سفارش شده است. برای حفظ سلامت کبد، به خوردنی‌هایی اشاره شده که موجب برهم‌زدن تعادل اخلاط و ایجاد انواع سوء‌مزاج‌ها نشود. در حفظ سلامت مغز نیز به مصرف غذاها و نوشیدنی‌های لطیف و پرهیز از مبخرات و قرار نگرفتن در معرض بوهای بد و پرخوری سفارش شده است. مشابه این یافته‌ها درباره برخی مواد غذایی نظیر زعفران و انجیر، و اصول خوردن و آشامیدن در طب مدرن نیز مشاهده شد. نتیجه‌گیری: این مطالعه حاکی از اهمیت زیاد تغذیه در بهبود عملکرد کبد، قلب و مغز و پیشگیری از ابتلای آن اعضا به بیماری‌هاست. بهنظر می‌رسد انجام پژوهش‌های بیشتر با تمرکز بر تأثیر انواع مختلف خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها بر حفظ سلامتی این اعضا ضروری است.
Moradi dehnavi H, Roshan H, Hosseini S E. The effect of nutrition on maintaining the health of heart, brain, and liver from the perspective of traditional Persian medicine. jiitm 2021; 11 (4) :331-344 URL: http://jiitm.ir/article-1-1333-fa.html
مرادی دهنوی حسین، روشن حسن، حسینی عفت. بررسی اثر تغذیه بر حفظ سلامتی قلب، مغز و کبد از دیدگاه طب سنتی ایرانی. مجله طب سنتي اسلام وايران. 1399; 11 (4) :331-344
