با توجه به رویکردهای اختصاصی طب ایرانی به مدیریت بیماریهای زنان و ضرورت وجود شواهد علمی برای بهکارگیری روشهای درمانی طبهای مکمل، این مقالۀ مروریـتحلیلی با هدف بررسی کارآزماییهای بالینی انجامشده در مورد اثربخشی و ایمنی مداخلات طب ایرانی در مدیریت اختلالات خونریزی زنان نوشته شد. این مقاله گزارش برنامۀ هماندیشی متخصصان طب سنتی ایران با متخصصان بیماریهای زنان و زایمان است که در قالب ۲ پنل تخصصی اولیگومنوره و خونریزی غیرطبیعی رحم و به روش پنل متخصصان (Expert Panel) برگزار گردید. پس از ارائۀ مقالات کارآزمایی بالینی انجامشده در هر پنل توسط متخصصان طب ایرانی با زمینۀ پژوهشی تخصصی بیماری موردنظر، شواهد علمی موجود بررسی و نقد شد و بحث و تبادلنظر علمی بین متخصصان صورت گرفت. تعداد ۱۳ مقاله در مورد کارآزمایی بالینی با موضوع مداخلات طب ایرانی در خونریزی غیرطبیعی رحم و ۹ مقاله در حوزۀ اولیگومنوره منتشر شده است. از بین مداخلات پیشنهادی طب ایرانی برای مدیریت خونریزی غیرطبیعی رحم استفاده از گلنار فارسی، بارهنگ، عدس، مورد، خرفه، پوست انار، کندرـزنجبیل، به، زنجبیل و بابونه و نیز بادکشدرمانی دارای مقالۀ کارآزمایی بالینی هستند. همچنین کارآزماییهای بالینی بهمنظور مدیریت اولیگومنوره، در حیطۀ مداخلاتی شامل انیسونـکرفس، کنجد، روغن سیاهدانه، چای گیاهی فومنتکس، اثلق، پونه، رازیانه، آگنوگل، رازیانه و بادکش خشک منتشر شده است. مداخلات طب ایرانی در بیماریهای زنان، پس از بررسیهای تشخیصی و درمانی لازم انجام میشود. بخشی از مداخلات پیشنهادی منابع مکتوب طب ایرانی در بیماریهای زنان که دارای شواهد بالینی است ممکن است برای درمان بیماریها مفید باشد. بهمنظور انجام کارآزماییهای بالینی بیشتر برای تأیید اثربخشی و ایمنی مداخلات طب ایرانی و توسعۀ منطقی طب ایرانی در نظام سلامت، تعامل متخصصان طب ایرانی با متخصصان بیماریهای زنان و طراحی و اجرای پژوهشهای مشترک راهگشا خواهد بود.
Sadeghi S, Mokaberinejad R, Qaraaty M, Moini Jazani A, Saharkhiz N, Shariati M, et al . Evidence-based interventions of Persian Medicine in the management of oligomenorrhea and abnormal uterine bleeding: Literature review and expert opinion. jiitm 2023; 14 (3) URL: http://jiitm.ir/article-1-1629-fa.html
صادقی سجاد، مکبری نژاد روشنک، قرائتی مرضیه، معینی جزنی آرزو، سحرخیز نسرین، شریعتی مونا، و همکاران. و همکاران. و همکاران.. مداخلات مبتنی بر شواهد طب ایرانی در مدیریت اولیگومنوره و خونریزی غیرطبیعی رحم:
مرور مطالعات و نظرات متخصصان. مجله طب سنتي اسلام وايران. 1402; 14 (3)