سابقه و هدف: به حدود نوزده بیماری قلبی در کتب مختلف طب ایرانی اشاره شده است.در بحث امور طبیعیه با توجه به اینکه قلب معدن حرارت غریزی است، عملکردهای بیشتری برای روح قلبی و حرارت غریزی ذکر شده که اختلال آنها نیز می‌تواند در زیرمجموعۀ امراض قلب قرار داده شود. از بررسی عملکرد ادویۀ قلبیه در طب ایرانی که شامل مفرحات و تریاقات هم است می‌توان به گسترۀ وسیع‌تر عملکرد قلب در این طب پی برد. علی‌رغم اهمیت قلب در طب ایرانی به نحوۀ شرح‌حال‌گیری و معاینۀ قلب به‌صورت یک‌جا و مدون اشاره نشده است و به‌همین علت در این مقاله سعی شده به‌صورت طبقه‌بندی شده نحوۀ ارزیابی قلب منتشر شود. مواد و روش‌ها: تحقیق به روش مطالعۀ کتابخانه‌ای انجام گرفت. کتب طبی معتبر مانند قانون، ذخیرۀ خوارزمشاهی، اکسیر اعظم، کامل الصناعه، خلاصه الحکمه، مفرح القلوب و ... مورد بررسی قرار گرفتند. مطالب مربوط به امراض قلبی و روح قلبی بررسی شدند و متون مرتبط با آن در نرم‌افزار نور با استفاده از کلید‌واژه‌هایی مانند قلب، روح حیوانی، طبیعت مدبره، نبض، قوت جستجو شد. از کتب طب نوین آخرین چاپ کتاب بیماری‌های قلبی برانوالد و کتاب قلب هرست و مقالات پژوهشی در مورد قلب در طب ایرانی و رایج در پایگاه‌های داده‌ای مختلف نیز بررسی شدند. سپس یافته‌های به‌دست آمده مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته‌ها: جامع‌ترین چک‌لیست ارزیابی قلب در طب ایرانی توسط ابنسینا در کتاب سوم قانون ارائه شده و به پیروی از او در سایر کتاب‌ها همچون اکسیر اعظم آمده است. طبق نظر ابوعلی سینا قلب باید از هشت یا ده وجه مورد ارزیابی قرار بگیرد. نتیجه‌گیری: به‌نظر می‌رسد که در طب ایرانی قلب مفهوم وسیع‌تری نسبت به طب رایج دارد و بنابراین شرح‌حال و معاینۀ قلب در آن جامع‌تر است. لذا اخذ شرح‌حال و معاینۀ قلب به‌صورت مدون بر مبنای طب ایرانی احتمالا می‌تواند سرعت ارزیابی بیمار را افزایش داده، احتمال خطا در تشخیص را کم کند و به متخصص طب ایرانی، مواقع خطر و زمان ارجاع به متخصص قلب را یادآوری کند.
Firouzi Bostanabad R, Zargaran A, Ghods R, Asghari M, Nojavan F, Moradi Dehnavi H. Heart history taking and physical examination from the perspective of Persian medicin. jiitm 2018; 9 (2) :135-142 URL: http://jiitm.ir/article-1-983-fa.html
فیروزی بستان‌آباد رحیم، زرگران آرمان، قدس روشنک، اصغری مجید، نوجوان فاطمه، مرادی دهنوی حسین. شرح‌حال‌گیری و معاینۀ قلب ازدیدگاه طب ایران. مجله طب سنتي اسلام وايران. 1397; 9 (2) :135-142
