سابقه و هدف: مقالات جلد ۳ دایره‌المعارف پزشکی اسلام وایران منتشر شد. هدف از این پژوهش تحلیل محتوای مقالات دایره‌المعارف پزشکی اسلام و ایران و همین‌طور مقایسۀ مقالات جلد سوم با مقالات جلد اول و دوم همین دایره‌المعارف است. مواد و روش‌ها: این پژوهش از نوع توصیفی و روش انجام آن تحلیل محتوا بوده است. جامعۀ آماری، شامل تنها جلد منتشرشدۀ دایره‌المعارف پزشکی اسلام و ایران (جلد سوم) بوده و حاوی ۲۵۴ مقاله بوده است. به علت محدود بودن جلدهای منتشرشدۀ دایره‌المعارف، در این پژوهش نمونه‌گیری انجام نشد و کلیۀ مقالات جلد ۳ مورد بررسی قرار گرفت و داده‌های مورد نیاز از جمله مدرک تحصیلی پدیدآورندگان در سیاهۀ وارسی به عنوان ابزار پژوهش درج شد. یافته‌ها: تحقیق روی تعداد ۲۵۴ مقاله انجام گرفت. مطالعۀ وضعیت پدیدآورندگان مقالات دایره‌المعارف نشان داد که ۶۲ درصد دارای مدرک کارشناسی ارشد بودند و مردان (۵۱ درصد) بیش از زنان (۴۹ درصد) در تولید مقالات مشارکت داشتند. ۸۳ درصد پدیدآورندگان دارای ملیت ایرانی بودند. از ۲۵۴ مقالۀ مورد بررسی، ۲۴۲ مقاله (۹۵ درصد) تألیف و ۱۲ مقاله (۵ درصد) ترجمه بوده است، ۴۷ درصد به موضوع مباحث خاص، ۲۸ درصد به موضوع اعلام و اشخاص، ۱۳ درصد به موضوع کلیات، ۱۰ درصد به موضوع کتاب‌ها و تألیفات و۲ درصد به مباحث متفرقه تعلق داشتند. هر مقاله به طور میانگین ۲ صفحه از دایره‌المعارف را شامل می‌شود و در هر مقاله به طور متوسط ۱۷ استناد بهکار رفته است. از بین مقالات مورد بررسی در ۶۲ مقاله مجموعاً ۹۸ تصویر بهکار رفته است و ۱۹۲ مقاله فاقد تصویر بود. از کل ۴۵۴۴ استناد موجود در جلد سه، ۵۲ درصد استنادها به زبان فارسی بوده و ۴۸ درصد استنادها نیز به زبان غیرفارسی بوده و بهطور کلی، زبان عربی با ۳۵ درصد بالاترین میزان استنادها را به خود اختصاص داده است. ۵۵ درصد دارای تاریخ انتشار هجری شمسی بودند و پس از آن به ترتیب تاریخ میلادی ۳۴ درصد و هجری قمری ۵ درصد وجود دارند. پربسامدترین پدیدآورندگان مورد استناد در مقالات، محمدبن زکریا رازی با فراوانی ۹۷ و پربسامدترین منابع مورد استناد کتاب القانون فی الطب (به زبان فارسی) اثر ابن‌سینا با فراوانی ۵۱ بودند. نتیجه‌گیری: به‌نظر می‌رسد که بین تعداد استنادها و ملیت نویسندگان مقالات رابطۀ معنادار وجود داشت، بین زمان نشر و تعداد دفعات استناد، رابطۀ معناداری نبوده است.
mehdipour Z, babolhavaeji F, noshinfar F. Content analysis of volume III articles of medical encyclopedia of Islam and Iran. jiitm 2018; 9 (1) :83-94 URL: http://jiitm.ir/article-1-963-fa.html
مهدی‌پور زینب، باب‌الحوائجی فهیمه، نوشین‌فر فاطمه. تحلیل محتوای مقالات جلد سوم دایره‌المعارف پزشکی اسلام و ایران. مجله طب سنتي اسلام وايران. 1397; 9 (1) :83-94
