سابقه و هدف: در دنیای پیشرفته امروز، علومی چون علو م بینایی، بینایی شناسی(اپتومتری) و رشته فوق تخصصی چشم پزشکی احتمالاً قدمت دیرینه‌ای دارند و از همان زمان‌های بسیار قدیم خطاهای انکساری چشم از جمله نزدیک‌بینی و کندی بصر و بعضی از بیماری‌ها شناخته شده بودند و درمان‌هایی هم نیز صورت می‌گرفت. چه شرایطی فراهم آمد و این مهارت‌ها کسب گردید. خصوصاً با در نظر گرفتن این سئوال که نقش طب سنتی در شکل‌گیری این موفقیت ها و فرایند این علوم چگونه بوده است؟ و این سیر تطوری که از کندی بصر آغاز و با بیماری‌های چشمی تا این مرحله از تکامل خود پیش آمده، در کدامین مقطع زمانی از تاریخ به ذره بین دست یافته است تا نمود علمی یافته و به جهانیان معرفی و امکان ارائه چنین مقالاتی نیز فراهم آید.
مواد و روش‌ها: این پژوهش به روش مروری با مطالعه کتاب‌هایی چون بخش چشم پزشکی الحاوی، نورالعیون، الاغرض الطبیعه، تاریخ مصور پزشکی جهان، تجربیات تحقیقاتی اینجانب و دیگر محققانی که نتایج تحقیقات آن‌ها به منصه ظهور رسیده به همراه منبع مختلف مورد مطالعه قرار گرفته است. در ضمن بررسی سیر تکاملی عینک و عدسی و ملاقات با رایزن فرهنگی سفارتخانه‌هایی چون (ایتالیا، آلمان، انگلستان، فرانسه، چین، کره، ژاپن) و شناخت واژ ه‌ایی در ارتباط با عینک، ذره بین و چشم در ادبیات این کشورها که تحت تأثیر طب سنتی بوده و دستیابی به سوابق علمی واژه‌هایی چون قرنیه، مردمک، عنبیه، عدسی، عینک، نزول آب در زبان‌هایی که مورد بررسی قرار گرفته تا جستحوی آن‌ها در متون قرون گذشته ممکن گردد.
نتیجه‌گیری: به نظر می‌رسد که در دوره‌های مختلف تاریخی از هزاره چهارم و سوم قبل از میلاد تا اوایل هزاره سوم بعد از میلاد، برابر با نیاز انسان در ارتباط با رفع خطاهای انکساری، کندی بصر، احول، تخلیه چشم ، ادواتی مختلف همچون عینک، ذره بین، چشم مصنوعی و گیاهان مورد استفاده قرارگرفته، در ضمن واژه‌هایی چون ,iris ,lens ,retina ,cataract, cornea, مبنای طب سنتی داشته و با توجه به اهمیت موضوع وگستردگی آن تحقیقات بیشتر توصیه می‌شود. انتخاب واژه‌ها، شناخت داروها، تجویز عینک از هزاره چهارم و سوم قبل از میلاد، نشان از این مهم دارد، در هر مقطع زمانی که بشر در ارتباط با سلامتی خود با مشکلاتی مواجه گردیده، موفق عمل نموده و بینایی شناسی (اپتومتری) و چشم پزشکی در مقطعی از تاریخ با طب سنتی و در گذر از اواسط هزاره دوم با طب نوین به توانایی‌های ارزشمندی دست یافته، در هر صورت شواهد حکایت از این دارد عملاً برای رشد و گستردگی طب سنتی از اواسط هزاره دوم بعد از میلاد اقدام علمی و پژوهشی ارزنده‌ای برای این علم آغازین صورت نگرفته است . |
