سابقه و هدف: امروزه با گسترده‌ترشدن اقبال عمومی به طب سنتی در ایران بحث‌های پراکنده‌ی زیادی پیرامون علم‌بودن یا نبودن دانش طب سنتی صورت می‌گیرد. برای بررسی عقلانی این مسأله لازم است ابتدا معیارهای علم‌بودن به طور دقیق و بر اساس مهم‌ترین نظریات فلسفی مشخص شود. در این زمینه (یعنی معیارهای علم‌بودن) سه نظریه‌ی مهم عرضه شده است که عبارتند از استقراگرایی، واجدیت پارادایم و ابطالگرایی. تاکنون دو مقاله توسط نگارنده‌ی این سطور نوشته شده است که در آن‌ها بر اساس استقراگرایی و واجدیت پارادایم علم‌بودنِ طب سنتی مورد بررسی عقلانی قرار گرفته است. در مقاله‌ی کنونی سومین معیار یعنی ابطال‌پذیربودن طب سنتی مورد مدّاقه‌ی فلسفی قرار خواهد گرفت و با اثبات وجود این معیار در طب سنتی می‌توان ادعا کرد که این دانش واجد تمامی معیارهای سه‌گانه‌ی مطرح در فلسفه‌ی علم قرن بیستم برای علم‌بودن می‌باشد. ابطال‌پذیری یکی از مهم‌ترین و تأثیرگذارترین نظریه‌ها در باب علم‌بودن در قرن بیستم می‌باشد که توسط کارل پوپر ارائه شده است. این نظریه ضمن نقد استقراگرایان، ابطال‌پذیری را تنها معیار برای علم‌بودن معرفی می‌کند. این مقاله ابتدا به تحلیل و بررسی نظریه‌ی او و مفهوم ابطال‌پذیری می‌پردازد؛ سپس نشان خواهد داد که دانش طب سنتی ابطالپذیر و در نتیجه از منظر ابطالگرایان علم است. مواد و روش‌ها: این مقاله ابتدا با تکیه بر معروف‌ترین آثار پوپر در زمینه‌ی فلسفه علم به معرفی دقیق معیار ابطالگرایان می‌پردازد؛ سپس نشان خواهد داد که دستگاه طب سنتی ابطالپذیر است و بنابراین می‌توان از منظر ابطالگرایان، این دانش را علم تلقی کرد. پژوهش به شیوه‌ی کتابخانه‌ای صورت گرفته‌است. نتیجه‌گیری: براساس معیار ابطالگرایان، دانش طب سنتی علم به معنای نوین کلمه می‌باشد و مقاله به شیوه خاص خود به پاسخ سوال مطروحه اهتمام نموده است.
Moqaddas N, Naji Isfahani H, Karbasizade A. Is Iranian Traditional Medicine regarded as a Science based on Falsificationists' point of view?. jiitm 2017; 8 (1) :17-28 URL: http://jiitm.ir/article-1-839-fa.html
مقدس نجمه، ناجی اصفهانی حامد، کرباسی زاده امیراحسان. آیا طب سنتی ایرانی بر مبنای علم شناسی ابطال گرایان، یک علم محسوب می گردد!؟. مجله طب سنتي اسلام وايران. 1396; 8 (1) :17-28
