گرچه تاکنون کتابهایی درباره تاریخ پزشکی دوره قاجار نوشته شده است و در همگی آنها درباره شایعترین بیماری کشنده در این دوره سخن رفته است اما همچنان جای خالی پژوهشی درباره راههای عامیانه پیشگیری و درمان بیماری وبا در این دوره احساس میشود. به این دلیل بر آن شدیم تا ضمن مطالعه منابع بر جای مانده از آن زمان به خصوص خاطرات و سفرنامههای ایرانیان و بیگانگان و نیز نسخ خطی بر جای مانده به واکاوی درباره این موضوع بپردازیم. از آن جایی که موضوع مقاله حاضر نه در زمان حال بلکه متعلق به گذشته است بنابراین و به ناگزیر از روش کتابخانهای در نگارش این مقاله توصیفی استفاده کردهایم. همچنین تلاش کردهایم تا کاستیهای روایتهای بیگانگان را با گزارشهای ایرانیان تقویت کرده و شواهد کافی به خواننده ارائه دهیم. امید است که با این گام کوچک، راهی برای بررسی تاریخمند باورهای عامیانه در پزشکی گشوده باشیم.