سابقه و هدف: اسانسهای گیاهی یکی از تولیدات گیاهی بااهمیت هستند که امروزه استفاده از آنها جهت درمان بیماری‌های مختلف گسترش زیادی یافته است. گونهای از گیاه مریم‌گلی با نام علمی Salvia Sclarea L. به خانواده Lamiaceae تعلق دارد که اسانس آن در تنظیم فاکتورهای بیوشیمیایی خون مانند گلوکز، تریگلیسیرید و کلسترول نقش مهمی دارد لذا ارزیابی دقیق و علمی اثرات ذکرشده در مورد این گیاه دارویی دارای اهمیت قابلتوجهی است. هدف از این مطالعه بررسی اثر اسانس برگ و گل گیاهSalviasclarea L. بر پارامترهای سرمیِ گلوکز، کلسترول و تری‌گلیسرید در موش صحرایی نر نژاد ویستار است. مواد و روشها: در این تحقیق ۷۲ سر رت نر نژاد ویستار در چهار گروه آزمایشی هجدهتایی قرار گرفتند. به گروه کنترل سرم فیزیولوژی و به سه گروه تیمار اسانس استخراجشده از سرشاخههای گلدار گیاه Salviasclarea L. با مقادیر مختلف، بهصورت درون‌‌صفاقی تزریق شد. میزان تزریق mg/kg ۳۰۷ برای دوز حداکثر LD۵۰ تعیین شد. خونگیری از تعداد ۶ سر رت از گروه کنترل و تیمارها در پایان هر هفته بهصورت تصادفی انجام شد. نمونههای خون جمعآوریشده برای اندازهگیری گلوکز، تری‌گلیسرید و کلسترول به آزمایشگاه پاتوبیولوژی منتقل شد. یافتهها: نتایج اندازهگیری گلوکز خون نشان داد که در هفته سوم اختلاف معنیداری بین گروه کنترل با دوز ۱ (۰۰۱/۰p=)، در هفتۀ اول اختلاف معنیداری بین گروه کنترل با دوز ۲ (۰۰۳/۰p=) و در هفته دوم اختلاف معنیداری بین گروه کنترل با دوز۳ (۰۰۰۱/۰p=) مشاهده شد. همچنین پارامترهای دیگر مانند تریگلیسیرید و کلسترول در اثر تزریق درون صفاقی اسانس گیاه Salvia sclarea L. کاهش نشان داد. نتیجهگیری: اسانسSalvia sclarea L.بومی استان سمنان توانایی کاهش سطح کلسترول خون را دارد و می‌تواند بهعنوان یک درمان مؤثر برای بیماری‌های مرتبط با کلسترول بالا مورداستفاده قرار گیرد. این اسانس از طریق جلوگیری از اکسیداسیون LDL و کاهش آسیب‌های آندوتلیال عمل کرده و اثرات مثبتی در کاهش آترواسکلروزیس نشان داده است.
Maddah A, Rabizadeh F. The effect of intraperitoneal injection of Salvia sclarea L. on serum glucose, triglyceride and cholesterol parameters in male Wistar rats. jiitm 2024; 15 (1) :35-48 URL: http://jiitm.ir/article-1-1679-fa.html
مداح امیر، ربیع‌‌زاده فاطمه. اثر تزریق درون‌‌صفاقی اسانس گیاه مریم‌گلی (Salvia sclarea L.) بر پارامترهای سرمی
گلوکز، تری‌گلیسرید و کلسترول در موش صحرایی نر نژاد ویستار. مجله طب سنتي اسلام وايران. 1403; 15 (1) :35-48
