سابقه و هدف: شپش سر یک بیماری انگلی است که سالیانه کودکان زیادی را در جهان درگیر میکند. در منابع طب سنتی ایران از گیاه اسپند (.Peganum harmala L) بهعنوان درمان این بیماری و ازبینبرندۀ تخمهای شپش یاد شده است. در این مطالعه اثربخشی اسپری آبی جوشاندۀ دانههای گیاه اسپند در درمان بیماری شپش سر بررسی شد. مواد و روشها: بیمارانی که شرایط ورود به مطالعه را داشتند، وارد مطالعه شدند و بهصورت تصادفی در گروه کنترل یا مداخله قرار گرفتند. بیماران گروه کنترل از شامپوی پرمترین و بیماران گروه مداخله از اسپری آبی جوشاندۀ اسپند استفاده کردند. بهمنظور ارزیابی و مقایسۀ کارایی درمان، معاینۀ بیماران قبل از شروع درمان و در روزهای دوم، هشتم و پانزدهم بعد از شروع درمان انجام گرفت. اثربخشی درمان براساس وجود یا نبود شپش بالغ و تخمهای شپش و همچنین تعداد شپش بالغ (در صورت مشاهده) ارزیابی و ثبت شد. در پایان مطالعه میزان پاسخدهی بیماران در دو گروه مداخله و کنترل با یکدیگر بهصورت آماری مقایسه شد. یافتهها: براساس نتایج حاصل از این مطالعه، در روز دوم و پانزدهم مطالعه، پاسخ به درمان براساس تعداد شپش زنده و تخم شپش در دو گروه پرمترین و عصارۀ آبی اسپند با یکدیگر تفاوت آماری معناداری نداشت (بهترتیب ۰/۷۷=p و ۰/۲۸۲=p). فقط در روز هشتم مطالعه، میانگین تعداد شپشهای زنده در گروه پرمترین، بهصورت معناداری کمتر از گروه مداخله گزارش شد (۰/۰۴=p). اگرچه بررسی پاسخ به درمان در پایان مطالعه (بهصورت ریشهکنشدن شپش سر) نشان داد که از این نظر بین دو گروه تفاوت معناداری وجود ندارد (۰/۰۷۷=p). نتیجهگیری: براساس یافته های این مطالعه، اثربخشی عصارۀ آبی اسپند در درمان شپش سر کودکان، در مقایسه با پرمترین تفاوت آماری معناداری نداشت. هرچند انجام مطالعات بالینی بیشتری در این زمینه موردنیاز است.
Bouzari M, Maleki-Rad Z, Kiafar B, Abbasi-Shaye Z, Heidari Z. Evaluation of the effectiveness of a standardized decoction of Peganum harmala seeds on the treatment of head lice in children: A randomized clinical trial. jiitm 2023; 14 (2) :103-112 URL: http://jiitm.ir/article-1-1597-fa.html
بوذری مطهره، ملکیراد زهره، کیافر بیتا، عباسی شایه زهرا، حیدری زینت. ارزیابی اثربخشی تجویز جوشاندۀ استانداردشدۀ دانههای اسپند (.Peganum harmala L) بر درمان شپش سر کودکان، یک مطالعۀ بالینی تصادفی. مجله طب سنتي اسلام وايران. 1402; 14 (2) :103-112
