سابقه و هدف: بیماری آلزایمر، از دلایل اصلی دمانس بوده و از علائم آن کاهش حافظه و ایجاد فراموشی است. از دیدگاه طب سنتی ایرانی، ِنسیان با آلزایمر و اختلالات حافظه مشابهت نسبی دارد. بر آن شدیم تا علل ِنسیان و راهکارهای پیشگیری و درمان آن را از دیدگاه متفاوت و قابل تأمل طب سنتی ایرانی، مرور کنیم. مواد و روش‌ها: جستجو با کلیدواژۀ نسیان و فراموشی در قسمت بیماری‌های رأس از کتب مرجع طب سنتی ایرانی، مانند قانون ابن‌سینا، الحاوی رازی، طب اکبری حکیم ارزانی، اسباب و علل نفیسبنعوض کرمانی، اکسیر اعظم حکیم اعظمخان چشتی، ذخیرۀ خوارزمشاهی سید اسماعیل جرجانی و در موتورهای Google Scholar, PubMed, Scopus, SID, و ScienceDirect با کلیدواژه های Nesian, Alzheimer, Traditional Persian Medicine انجام شد. یافته‌ها: بیشترین علت نسیان به‌خصوص در فساد ذکر، غلبۀ سردی و تری است. همچنین طب سنتی ایرانی، در هر دو جنبۀ پیشگیری و درمان نسیان، برای رعایت اصول حفظ سلامتی و تغذیه اهمیت زیادی قائل است. نتیجه‌گیری: با وجود انتساب شناسایی بیماری آلزایمر به قرن بیستم میلادی، دانشمندان برجستۀ ایرانی مانند ابن‌سینا، رازی و سید اسماعیل جرجانی قرن‌ها قبل به معرفی و ارائۀ راهکارهای درمانی برای این بیماری پرداخته‌اند. با مطالعه روی علائم و نشانه‌های آلزایمر، انواعی از ِنسیان با این بیماری می‌تواند مطابقت نسبی داشته باشد. در طب سنتی ایرانی، روش‌ها و گیاهان دارویی با ارزشی هست که مطالعات جدید انجام شده بر روی آن‌ها تأثیرات مفیدشان را بر پیشگیری از آلزایمر ثابت کرده است.
Haleh, Choopani R, Kamali M. From “Nesian” to Alzheimer's disease: A review of the traditional Persian medicine perspectives. jiitm 2019; 10 (2) :137-146 URL: http://jiitm.ir/article-1-1135-fa.html
تاج الدینی هاله، چوپانی رسول، کمالی محدثه. از ِنسیان تا آلزایمر: مروری بر دیدگاه های طب سنتی ایرانی. مجله طب سنتي اسلام وايران. 1398; 10 (2) :137-146
