سابقه و هدف: سکنجبینها از اشکال مهم دارویی در طب سنتی ایران بوده که از سرکه و عسل یا شکر به عنوان اجزای پایه و انواع اجزای افزودنی دیگر در تهیه آن استفاده میگردد. این فراورده از منظر منابع طب سنتی ایران دارای کاربردهای فراوان در حفظ صحت انسان و درمان بیماران میباشد. با عنایت به تاکید منابع طب سنتی بر استفاده از این فراورده و تنوع قابل توجه این فراورده در طب سنتی ایران، توجه بیشتر به آن میتواند منجر به بهرهمندی بیشتر جامعه از خواص درمانی و حفظ سلامتی این فراورده گردد. هدف از این مطالعه بررسی انواع مختلف سکنجبین و کاربردهای اصلی آن در منابع طب سنتی ایران میباشد. مواد و روشها: در این پژوهش که یک مطالعه مروری میباشد، ابتدا بعضی از منابع مهم طب سنتی شامل فردوس الحکمه، قانون فی الطب، ذخیره خوارزمشاهی، مجمع الجوامع عقیلی خراسانی (مخزن الادویه، خلاصه الحکمه، قرابادین کبیر) و قرابادین صالحی مورد بررسی قرار گرفتند و فصول و موارد مربوط به سکنجبین از آنها استخراج گردید. یافتهها: بر اساس یافتههای این مطالعه علاوه بر سکنجبین ساده، انواع سکنجبینهای مرکب با افزودن انواع مختلف گیاهان دارویی به پایه اصلی یعنی سرکه و عسل جهت استفادههای حفظ سلامتی و درمانی ارائه شده است که معمولا به نام گیاهان افزوده شده به پایه اصلی، خوانده میشود. نتیجهگیری: با توجه به تاکید منابع طب سنتی بر خواص فروان این فراورده طب سنتی، پیشنهاد میگردد مراکز علمی مرتبط با صنایع غذایی و مراکز تحیقات بالینی تحقیقات کاربردی جهت معرفی این نوشیدنی سالم و داروی ارزشمند به جامعه و محافل علمی را جزو اولویتهای پژوهشی خود قرار دهند.
Salmannezhad H, Mozaffarpur S, Mojahedia M, Saghebi R, Sadeghpour O, Allameh H, et al . Oxymels (Sekanjabin) in Persian Medicine: Kinds and Applications. jiitm 2015; 6 (2) :116-124 URL: http://jiitm.ir/article-1-514-fa.html
سلمان نژاد حسین، مظفر پور سید علی، مجاهدی مرتضی، ثاقبی روشنک، صادقپور امید، علامه حسام الدین، و همکاران.. سکنجبین ها در طب سنتی ایرانی: انواع و کاربردهای آنها. مجله طب سنتي اسلام وايران. 1394; 6 (2) :116-124