سابقه و هدف: امروزه با توجه به افزایش مصرف گیاهان دارویی، احتمال مسمومیت با برخی از گیاهان سمی به‌علت نبود اطلاعات کافی در مورد سمیّت آنها توسط افراد غیرمتخصص وجود دارد. همچنین اطلاعات کافی در مورد پادزهر آنها نیز وجود ندارد؛ از اینرو به‌نظر میرسد معرفی گیاهان سمی و آنتی‌دوت (پادزهر) آنها حائز اهمیت باشد. مواد و روش‌ها: این پژوهش به‌صورت کتابخانهای به روش توصیفی و تطبیقی از کتاب القانون فی الطب ابن‌سینا انجام شد. همچنین در خصوص یافتههای فیتوفارماکولوژیکی دربارۀ مکانیسم اثر، پادزهری گیاهان به‌صورت تطبیقی با استفاده از پایگاههای علمی و اینترنتی معتبر مانندScience Direct, Scopus, PubMed, SID و Springer مورد بررسی قرار گرفت. یافته‌ها: ابن‌سینا برای درمان مسمومیت با سموم گیاهی از دستورالعملهایی مانند پاک‌سازی سموم از دستگاه گوارش با قی‌دادن و استعمال داروهای مسهلو تنقیه، و برای پاک‌سازی خون و لنف، از داروهای مدر و معرق، و برای خنثی‌کردن سموم از پادزهرها بهره گرفته است که در این پژوهش دربارۀ 38 گیاه سمی و پادزهرهای مربوط به آنها بحث شد. نتیجهگیری: با استفاده از نتایج این مطالعه میتوان دریافت که پادزهرهای طبیعی با عوارض جانبی بسیار کم وجود دارند که شواهد علمی نوین، مؤثربودن آنها را تأیید میکند که با انجام مطالعات آزمایشگاهی و بالینی میتوان آنها را بهعنوان آنتی‌دوت اصلی برخی از گیاهان سمی معرفی و استفاده کرد.
Dadazadeh A, Azadmard-Damirchi S, Raeisi D, Alipouri Parvizyan M, Tavangar Z. A review of poisonous medicinal plants and their antidotes from Avicenna’s viewpoint. jiitm 2024; 14 (4) URL: http://jiitm.ir/article-1-1655-fa.html
دده زاده عبداله، آزادمرد دمیرچی صدیف، رئیسی دیبا، علی پوری پرویزیان مهدی، توانگر زهرا. مروری بر گیاهان دارویی سمی و پادزهر آنها از دیدگاه ابن سینا. مجله طب سنتي اسلام وايران. 1402; 14 (4)
