مقدمه: طب سنّتی ایران دارای سابقه‌ا‌ی درخشان با منابع مکتوب فراوان در عرصه‌ی پزشکی است و در درمان بیماری‌ها همچون مکاتب دیگر، از داروها استفاده می‌نماید. یکی از مهم‌ترین دسته‌ها‌ی دارویی مورد استفاده در این طب؛ مسهل‌ها نام دارند که این داروها به دفع اخلاط فاسد یا به عبارتی مواد زاید از بدن می‌پردازند. در این مطالعه مطالب مربوط به انواع، نحوه‌ی مصرف و مکانیسم اثر این دسته از داروها از منابع مختلف طب سنّتی ایران اعم از نسخ خطی و چاپی کتابخانه‌های مختلف و منابع الکترونیک پزشکی جمع‌آوری گردید. بدین ترتیب مجموعه‌ای از داروهای مسهل طب سنّتی ایران گردآوری شد و آثار این داروها در دفع اخلاط مختلف از دید حکمای طب سنّتی ایران و همچنین موارد مصرف آن‌ها مورد بررسی قرار گرفت.
همانطور که در متون طب سنّتی ایران ذکر شده است، پاکسازی بدن از اخلاط فاسد یا مواد زاید از روش‌های اصلی درمان در طب سنّتی ایران می‌باشد و شناخت این روش‌های درمانی و داروهای مورد مصرف در این موارد می‌تواند به عنوان اجزایی از مبانی درمان در مطالعات بالینی متعدد مورد توجه قرار گرفته و حتی نویدبخش بهبودی بیماران به عنوان روشی جایگزین و یا مکمل در روش‌های درمانی رایج امروز باشد.
Sadeghpour O, Jaladat A. Purgatives, the Most Important Drug Group in Traditional Iranian Medicine-I. jiitm 2011; 2 (2) :131-138 URL: http://jiitm.ir/article-1-93-fa.html
صادقپور امید، جلادت امیر محمد. داروهای مسهل، مهم‌ترین دسته‌ی دارویی در طب سنّتی ایران. مجله طب سنتي اسلام وايران. 1390; 2 (2) :131-138
