سابقه و هدف: قرآن کریم در چندین آیه به مسئله خواب در شب و روز اشاره و آن را از آیات الهی و مایه آسایش انسان برشمرده است. در بررسی منابع روایی ذیل کلمه « خواب » تعداد ۶۰۳۱ و از هم خانواده‌های آن، همچون « خوابیدن و... » ۲۶۳۹ مورد مشاهده شد. شیخ الرئیس ابوعلی سینا اولویت در سته ضروریه را ، ابتداءً با ریاضت، سپس ماکول و مشروب و پس از آن با خواب دانسته است. طب نوین خواب مناسب را برای سلامتی، ضروری و کمبود آن را عامل بسیاری از مشکلات جسمی و روانی می‌داند. در اهمیت خواب همین بس که، محرومیت از خواب در مدت چند روز منجر به مرگ می‌شود، فلذا هم طب سنّتی ایران و هم طب نوین به مسئله خواب، توجه ویژه ای نموده اند. خواب مورد نیاز بالغین در شبانه روز ۶تا۸ ساعت است که براساس سن و ... تفاوت می‌کند. در حال حاضر ۳۰تا ۴۵ درصد افراد به یکی از انواع اختلالات خواب مبتلا هستند. بیخوابی شایع‌ترین نوع اختلالات خواب بوده و نیاز به ارزیابی دقیق علل زمینه ای دارد. مواد و روش‌ها: روش بررسی در این تحقیق، به‌صورت مروری و با استفاده از منابع طب سنّتی، طب نوین، منابع دینی و مقالات علمی بوده است. مطالب مرتبط با خواب و بیخوابی، علایم و عوارض ناشی از آن در هر دو مکتب، مطرح و در انتها با بررسی مقایسه ای بین این دو، نتیجه گیری بعمل آمده است. نتیجه گیری: طب رایج، طب سنّتی و منابع اسلامی در رابطه با خواب، اختلالات خواب، علل و راههای رفع آن مطالب جامع و کاملی را ارائه نموده اند. مسئله کمبود خواب و بیخوابی، تحت عنوان Insomnia در منابع طب نوین و "سهر" در منابع طب سنّتی مورد بحث قرار گرفته است. علل بیخوابی در طب نوین ناشی از بیماری‌های داخلی و یا ناشی از بیماری‌های روانی و در طب سنّتی، اسباب آن، درد، اندوه، شادی، خشم، ... و البته همراه با عوارض متعدد می‌باشد.
Bahrami M, Mortaghi Ghasemi M, Hassani D, Heidari A, Marzban M, Salek Moghadam E, et al . The reasons and impacts of insomnia in the Iranian traditional and modern medicine. jiitm 2017; 8 (2) :183-192 URL: http://jiitm.ir/article-1-858-fa.html
بهرامی محسن، مرتقی قاسمی معصومه، حسنی داوود، حیدری آناهیتا، مرزبان مارال، سالک مقدم عباداله، و همکاران.. بررسی مقایسه ای علل، علایم و تاثیرات بیخوابی در انسان
از منظر طب سنتی ایران و طب نوین. مجله طب سنتي اسلام وايران. 1396; 8 (2) :183-192
