سابقه و هدف: باتوجه به افزایش شیوع بیماریهای قلبی- عروقی و بازگشت مردم و پزشکان بهسمت طب سنتی و مکمل، مرور و ارزیابی مجدد داروهای قلبی، بهخصوص داروهای مقوی قلب اهمیت و کاربرد بیشتری مییابد. در این مقاله سعی بر این است که مفهوم کلی مقویات قلب و نحوۀ عملکرد آنها از دیدگاه طب سنتی ایران شرح داده شود. مواد و روشها: این مطالعه نوعی مطالعه مروری کتابخانهای است که با استفاده از منابع طب رایج و و بررسی و گردآوری متون و منابع مهم طب سنتی از جمله القانون فیالطب و رساله فیادویه قلبیه (ابن سینا)، مخزنالادویه و قرابادین کبیر (عقیلی خراسانی)، الشامل (ابن نفیس قرشی) و سایر کتب و انواع بانک اطلاعاتی از جمله PubMed وscholar Google به انجام رسیده است. یافتهها:در این تحقیق، باتوجه به تعریف مقوی (معدّل قوامعضو ومزاج آن جهت ممانعت از ورود مواد بیماریزا به عضو مورد نظر) و اثر انواع مقویات قلب مشخص شد که قوام عضو با افعالی چون قبض، تقویت جرم قلب، یبوست و تجفیف اعتدال مییابد، در حالیکه تعدیل قوام روح با کمک عطریت، قبض، تلطیف، تنشیف، تصفیه روح از فضول، تقویت روح و تکثیر آن حاصل میشود و مزاج عضو از طریق تسخین عضو سردشده، تبرید عضو گرم و تیبیس رطوبات زاید عضو مرطوب اعتدال مییابد. همچنین برای مفردات دو ویژگی دیگر ذکر شد (اثر بالخاصیه و تریاقیت) که با مزاج مفرده ارتباطی ندارد و میتواند نوعی ویژگی ذاتی در نظر گرفته شود. نتیجهگیری: متخصصان طب سنتی با یافتن ویژگیهای اختصاصی هر مفرده مقوی قلب وباتوجه به عامل ایجاد بیماری، میتوانند جایگاه آن را در درمان بیماریهای قلبی مشخص کنند. همچنین باتوجه به فراوانی و تنوع مقویات قلب در کتب داروسازی سنتی، میتوان داروهای جدیدی را برای تقویت قلب پیشنهاد کرد تا مورد آزمایش قرار گیرند.
Ghorbani F, Keshavarz M, Nazem E, Imani A, Faghihi M. Overall meaning of cardiotonic and its mechanisms of action from the viewpoint of Iranian traditional medicine. jiitm 2014; 5 (3) :196-204 URL: http://jiitm.ir/article-1-439-fa.html
قربانی فریبا، کشاورز منصور، ناظم اسماعیل، ایمانی علیرضا، فقیهی مهدیه. توصیف داروهای مقوی قلب و نحوه عملکرد آنها از دیدگاه طب سنتی ایران. مجله طب سنتي اسلام وايران. 1393; 5 (3) :196-204