مبارزه با حشرات از دیدگاه طب سنتی ایران دارای نکات بسیار قابل توجهی است. تقریباً تمامی روشهایی که ما امروزه در مبارزه با حشرات بکار میبریم در طب سنتی ایران نیز مورد توجه قرار میگرفته است. علاوه بر گیاهان دارویی از مواد معدنی و حیوانی نیز استفاده میشده است که در این مقاله عمدتاً منابع گیاهی آمده است.
گیاهان دارویی به روشهای مختلف مورد استفاده قرار میگرفته است. این روشها شامل استعمال خوراکی(۳ گیاه)، استعمال روی بدن یالباس (۱۲ گیاه)، و انواع استعمالهای خارجی است. در بین این روشها استعمال خارجی از اهمیت ویژهای برخوردار است. از روشهای استعمال خارجی میتوان به محلول پاشی(۲۱گیاه)، گرد پاشی(۱۳گیاه)، بخور دادن (۲۰گیاه)، ایجاد تلههای جاذب و کشنده(۴گیاه) و دود دادن(۲۶گیاه)اشاره کرد. علاوه بر اینها روشهای ابداعی بر پایه جنبههای رفتارشناسی حشرات را نیز میتوان اضافه کرد. در طب سنتی مواد دور کننده حشرات بیشتر از مواد کشنده مورد نظر بودهاند. همچنبن برپایه این اطلاعات تعدادی از گیاهان مانند ترمس و حنظل با تاثیر بر سیستم تولید مثلی حشرات مانع تکثیر آنها میشوند. از میان گیاهان بکار گرفته شده بر ضد حشرات، گیاهان سیاهدانه، مورد، حنظل و خرزه رهاهمیت بیشتری را در منابع طب سنتی بخود اختصاص دادهاند. در این مقاله از ۱۱ کتاب مهم طب سنتی که به زبانهای فارسی و عربی که از قرن سوم تا سیزدهم نگاشته شده است استفاده شده است.
Torabi Goodarzi M, Shariatpanahi N, Haddadzadeh H. The methods of insects control using medicinal plants in Iranian Traditional Medicine. jiitm 2013; 4 (3) :255-265 URL: http://jiitm.ir/article-1-290-fa.html
ترابی گودرزی مجید، شریعت پناهی نیما، حدادزاده حمید رضا. روشهای کنترل حشرات با استفاده از گیاهان دارویی در طب سنتی ایران. مجله طب سنتي اسلام وايران. 1392; 4 (3) :255-265