سابقه و هدف: امروزه این امکان وجود دارد که بتوان از فرهنگ بومی برای مقابله با بیماری‌ها و بهبود کیفیت زندگی استفاده کرد. با وجود این، مطالعۀ چندانی در زمینۀ داروشناسی بومی در شهرستان مبارکه انجام نشدهاست. این پژوهش با هدف بررسی منابع داروهای گیاهی مورد استفاده، نام محلی، اندام مورداستفاده، فراوانی نسبی، ارزش استفادۀ هر گونه و تأثیر معیارهای شهرنشینی، سطح سواد و جنسیت بر فرهنگ استفاده از داروهای گیاهی در شهرستان مبارکه انجام شد. مواد و روش‌ها: با روش پرسشنامه‌ای و نمونه‌گیری در بیش از یک درصد از خانواده‌های شهرستان اجرا (۲۳۵۵۰)، شاخص‌های تناوب استناد به استفاده ((Frequency of Citation of Use=FC، ارزش استفاده (Use Value=UV) و ارزش خانواده (Family Use Value=FUV) گیاهان دارویی مورد استفاده، ارزیابی شدند. یافته‌ها:بررسی‌ها نشان داد ۶۲ گونۀ گیاهی مورد استفاده در طب سنتی منطقۀ اجرا (با حداقل ۳ استناد از کاربرد مشترک) قابلیت جمع‌آوری داشتند. نعناع (Mentha spicata)و گل گاوزبان (Echium amaenum)بیشترین تناوب استناد به استفاده (FC) را داشتند. خاکشیر (Descurainia sophia)، آویشن (Thymusvulgaris) و گل گاوزبان(Echium amaenum)بیشترین ارزش (UV) را در بین گیاهان دارویی منطقه دارا بودند. خانوادۀ گاوزبانیان (Boraginaceae)، چتریان (Apiaceae)، شب‌بویان (Brassicaceae) و نعناعیان (Labiatae) به ترتیب بیشترین ارزش (FUV) را در بین خانواده‌های گیاهی مورد استفاده در منطقه داشتند. نتیجه‌گیری:طی شناسایی فلور شهرستان ۸۵ درصد گونه‌های گیاهی مورد استفاده به‌صورت خودرو یا کشت‌شده از گیاهان شهرستان تهیه می‌شد. عرضه‌کنندگان سنتی بر تجویز و عرضۀ داروهای گیاهی نقش مهمی داشتند و به‌دلیل اطلاعات نه‌چندان مناسب ساکنان از عوارض و خطرات این داروها افزایش سطح آگاهی و نظارت بیشتر بر عطاری‌ها کاملاً ضروری به‌نظر می‌رسد.
Mardani-Nejad S, Khosravani Farahani M. A study of ethnopharmacological knowledge in Mobarakeh township. jiitm 2022; 13 (3) :203-220 URL: http://jiitm.ir/article-1-1547-fa.html
مردانی نژاد شاهین، خسروانی فراهانی محمدرضا. بررسی دانش داروشناسی بومی در شهرستان مبارکه. مجله طب سنتي اسلام وايران. 1401; 13 (3) :203-220
