مکتب پزشکی ایرانی، با سابقهای چند هزار ساله، که دوران شکوفائی فرهنگ اسلامی، باعث رشد و بالندگی آن گردید، یکی از طبهای قدیمی و باستانی است که متأسفانه در حال حاضر، کمتر از انتشار جهانی بهرهمند است و در کشور های حوزه سرزمینی ایران قدیم، مانند هندوستان و کشورهای عربی، به نامهای دیگری شناخته میشود. در مقابل، طب سنّتی چینی دارای اقبال جهانی بوده و در حال حاضر دارای گستردگی و مقبولیت بینالمللی است؛ به نحوی که تمام ۵ قارهی دنیا در حال تدریس، آموزش و استفادهی درمانی از آن هستند. به نظر میرسد، پزشکی ایرانی و طب سنّتی چینی، به دلیل همجواری تاریخی، دارای برخی مفاهیم مشترک بوده و احتمالاً بر یکدیگر تأثیرات متقابلی نیز داشتهاند.
گرچه این دو مکتب طبی در مفاهیم پایه و اصولی، شباهتها و تفاوتهایی بر اساس فرهنگ ایران و چین باستان دارند، ولی آنچه اهمیّت دارد، بررسی راهبردها و مسیری است که طب چینی برای جهانی شدن طی نموده، تا از این تجربه بتوان برای گسترش پزشکی ایرانی نیز استفاده نمود. به نظر میرسد با استفاده از راهکارهای زیر این امر عملیتر گردد:
۱. جمع آوری متون قدیمی و درمانهای موجود در فرهنگ عامیانه
۲. آکادمیک نمودن آموزش طب سنّتی ایرانی
۳. انجام تحقیقات علمی در اثبات روشها و درمانها
۴. تجمیع طب سنّتی ایران و طب نوین و ایجاد مراکز درمانی ادغام یافته
۵. تسری درمانهای پذیرفته شده علمی این رشته در نظام مراقبتهای اولیه
در این مقاله ابتدا به تبیین بخشهایی از طب سنّتی چینی پرداخته و دلایل انتشار جهانی آن را نام برده میشود و نهایتاً پیشنهاد گزینش این روش و راهکار، برای نیل به هدف جهانی شدن مکتب پزشکی ایرانی ارایه خواهد شد.
Avijgan M, Bahrami Taghanaki H, Ayati M. Drawing A Perspective for Global Spread of Traditional Iranian Medicine. jiitm 2012; 3 (1) :95-104 URL: http://jiitm.ir/article-1-117-fa.html
آویژگان مجید، بهرامی طاقانکی حمید رضا، آیتی محمدحسین. ترسیم افقی برای انتشار جهانی مکتب پزشکی ایرانی. مجله طب سنتي اسلام وايران. 1391; 3 (1) :95-104