|
رویکرد شرکت نفت به مسئلۀ بهداشت و درمان در مناطق نفت‌خیز جنوب
از اکتشاف تا انقلاب اسلامی
|
شادی معرفتی*   |
|
|
|
چکیده: (3845 مشاهده) |
از دیرباز بسیاری از بیماری‌های واگیردار، از جمله طاعون، وبا، تیفوس، تیفوئید و سل، کابوس ایرانیان بوده است؛ کابوسی که هر چند سال یک بار، جان بسیاری از مردان و زنان این سرزمین را می‌گرفت. مالاریا، بختک مردم جنوب بود. گرمای خوزستان، شرجی جنوب، آلودگی آب و نبود امکانات بهداشتی، مزید بر علت بود تا این بیماری‌ها در خوزستان تلفات بیشتری بگیرد. وقتی شرکت نفت انگلیس و ایران به استخدام کارگران پرداخت، شیوع هر بیماری، ضربه‌ای بر پیکر این صنعت نوپا بود. از همین رو، بهداشت و درمان در صنعت نفت، قدمتی به عمر اکتشاف نفت در ایران دارد و از همان ابتدا، بخشی از هزینه‌ها به پیشگیری و مبارزه با بیماری‌های واگیردار اختصاص یافت و یکی از نخستین اقدامات پیشگیرانه، ایجاد قرنطینه در بنادر برای ممانعت از ورود کارگران بیمار بود.
شرکت نفت برای مبارزه با شیوع بیماری‌ها، به اقداماتی از قبیل مایه‌کوبی عمومی، قرنطینه‌سازی، تخریب خانه‌های آلوده، از بین بردن موشها و سگ‌ها، بازرسی مواد غذایی و کشتارگاه‌ها، تخریب خانه‌های آلوده و سم‌پاشی با د.د.ت و حشره‌زدایی دست زد. علاوه بر این، برای پیشگیری نیز به اصلاحات شهری، ارتقای بهداشت محیط و رسیدگی به وضعیت بهداشتی درمانی شهرها پرداخت. از جمله اقدامات پیشگیرانه می‌توان به احداث فاضلاب، آب لوله‌کشی، جمع‌آوری و سوزاندن پس‌ماند خانه‌ها، ساخت حمام‌های عمومی و تمیز کردن جوی‌های شهری اشاره کرد.
اگرچه شرکت نفت از همان ابتدا، بهداشت و درمان را در اولویت خود قرار داد، اما به نظر می‌رسد اولویت شرکت بیشتر حفظ سلامت کارکنان انگلیسی شرکت بود تا توسعۀ بهداشت مناطق جنوب و این بیشتر بهصورت یک لطف جلوه‌گر بود تا وظیفه. اما با گذر زمان و افزایش آگاهی عمومی و به‌خصوص پس از عقد قرارداد ۱۹۳۳، توسعۀ بهداشت مناطق نفت‌خیز به یکی از وظایف شرکت نفت تبدیل شد. مسئلۀ اصلی در این مقاله بررسی رویکرد شرکت نفت به مسئلۀ بهداشت و درمان عمومی در مناطق نفت‌خیز جنوب است و پرسش اینجاست که در فاصلۀ اکتشاف نفت در سال ۱۲۸۵ تا ملی شدن صنعت نفت در سال ۱۳۲۹، آیا با افزایش نظارت حکومت مرکزی و بالا رفتن سطح آگاهی عمومی مردم، رویکرد شرکت در قبال مسئلۀ بهداشت تغییر کرده است؟ |
|
| واژه‌های کلیدی: بهداشت و درمان، صنعت نفت ایران، بیماری‌های واگیردار، وبا، طاعون |
|
|
متن کامل [PDF 259 kb]
(2172 دریافت)
|
نوع مطالعه: اصيل پژوهشي |
موضوع مقاله:
تخصصي
دریافت: 1398/10/9 | پذیرش: 1398/10/9
|
|
|
|
|
|
|
| ارسال نظر درباره این مقاله |
|
|
|
