سابقه و هدف: واژههای رطب و یابس، رطوبت و یبوست از کلیدواژههای اصلی است کـه در تبیین کلیۀ شاخههای نظری اعم از امور طبیعیه، اسباب و علل، دلایل و علائم و شاخههای عملی طب که مربوط به پیشگیری و درمان است بهکار رفته است. با وجود اهمیت چنین مبحثی، بخش مجزایی که به تبیین مفهوم آن پرداخته باشد، در متون طب سنتی ایران وجود ندارد. هدف از انجام این مطالعه، تبیین مفهوم رطوبت، انواع رطوبت و علائم ذکر شده برای اقسام رطوبت و نقش آن در تشخیص و درمان است. مواد و روشها: مطالعۀ حاضر، یک مطالعۀ مروری است. در این مطالعه کتب اصلی طب سنتی ایران با استفاده از نرمافزار جامع نور با کلیدواژههای تر، رطب و رطوبت بررسی شد. همچنین جهت بررسی نظرات محققین عصر حاضر در این خصوص، موتور جستجوهای Google Scholar, PubMed, Magiran, SID, Iran medex با کلیدواژههای Damp, Dampness, Humidity, Moistness, Moisture, Wet بررسی شد. یافتهها: در متون طب سنتی ایران، رطوبت گاهی بر کیفیت و گاهی بر مادۀ رطب دلالت میکند. رطوبات بهطور کلی در دو دستۀ رطوبات غیربدنی و بدنی قرار میگیرند. رطوبات بدنی را میتوان بر اساس کیفیت رطوبت، ذات رطوبت، فعل رطوبت و محل آن در چهار دستۀ کلی قرار داد. بر اساس کیفیت رطوبت، فعلی که از رطوبت مورد نظر صادر میشود، متفاوت است. بحث و نتیجهگیری: تبیین مفهوم رطوبت و شناخت انواع آن و علائم ناشی از آنها، میتواند گامی در جهت ارتفاء سطح سلامت در کلیۀ مراحل پیشگیری، تشخیص و درمان باشد.
Hakimi F, Mokaberi Nejad R, Nazem E, Mojahedi M, Tansaz M, Choopani R, et al . The concept of wetness and its kinds in Persian medicine. jiitm 2019; 9 (4) :321-332 URL: http://jiitm.ir/article-1-1056-fa.html
حکیمی فاطمه، مکبری نژاد روشنک، ناظم اسماعیل، مجاهدی مرتضی، تنساز مژگان، چوپانی رسول، و همکاران. و همکاران.. مفهوم رطوبت و انواع آن در طب سنتی ایران. مجله طب سنتي اسلام وايران. 1397; 9 (4) :321-332