آرشیوها به‌عنوان یکی از محمل‌های اطلاعاتی ارزشمند به‌شمار می‌ر‌وند. از سوی دیگر پژوهش‌های تاریخ پزشکی کاستی منابع اطلاعاتی موجود در این زمینه را آشکار ساخته است، هدف از مطالعه حاضر تبیین مبانی نظری چگونگی شکل‌گیری آرشیو شفاهی تاریخ پزشکی ایران است تا از طریق شکل‌گیری و ساماندهی آن یکی از محمل‌های موثر اطلاعاتی حوزه تاریخ پزشکی به‌وجود آید و از این رو افق نوینی در پژوهش‌های تاریخ پزشکی گشوده شود. روش به‌کار رفته دراین مطالعه، پیمایش توصیفی است. تلاش نگارنده در این بررسی ارائه پیشنهاداتی در جهت طراحی آرشیو شفاهی تاریخ پزشکی ایران است تا ضمن حفظ تاریخ شفاهی پزشکی، دسترسی کاربران بالقوه به چنین اطلاعاتی ممکن و تسهیل شود. این پیشنهادات اصول کلی مجموعه‌سازی، سازمان‌دهی و حفاظت و نگهداری منابع آرشیوی را در نظر دارد. لازم به‌ذکر است، مقاله حاضر تنها به ذکر اصول کلی بسنده کرده و به ذکر جزئیات در اجرایی شدن طرح نپرداخته است.

شیر گاو دارای باارزش‌ترین ریزمغذی‌هاست و از دوران سنگی، منبع انرژی انسان بوده و در متون علمی به‌عنوان کامل‌ترین مادۀ غذایی از آن نام برده شده است؛ اما در سال‌های اخیر تصوراتی دال بر خطر مصرف شیر شکل گرفته که در این مطالعۀ مروری به بررسی دیدگاه‌های طب سنتی ایرانی در خصوص شیر گاو و بررسی تطبیقی با مطالعات امروزی پرداخته‌ایم. در طب ایرانی، شیر گاو دارای طبیعت معتدل به‌سمت گرمی است و مرکب از سه جزء پنیری، چربی و آبی می‌باشد و مناسب‌ترین شیر برای تغذیۀ انسان به‌خصوص کودکان و افراد پیر است. همچنین نافع زخم‌های داخلی و روده‌ها بوده و در درمان برخی بیماری‌ها ازجمله یبوست و بیماری‌های پوستی، ریوی، وسواس، فراموشی و آتروفی مغز کاربرد دارد و در تسکین دردها و درمان نازایی بسیار سودمند است. امروزه در مطالعات بسیاری اثر مصرف شیر گاو، در پیشگیری از بیماری‌های قلبی‌ـ ‌عروقی، بیماری‌های متابولیک، دیابت، پوکی استخوان و حتی برخی سرطان‌ها به اثبات رسیده است. نتایج این مطالعه نشان داد که ترکیبات و برخی خواص پیشگیری‌کننده و درمانی شیر گاو، که در مطالعات نوین به اثبات رسیده، در متون طب سنتی نیز به آنها اشاره شده و از طرفی به‌نظر می‌رسد، علت دریافت‌های متعدد در مورد مصرف شیر گاو، عدم توجه به تفاوت‌های ژنتیکی و نیازهای فیزیولوژیک و اجتماعی انسان‌ها و تعادل و تعامل بین مواد مغذی است.