یبوست، یکی از شایع‌ترین عوارض سبک جدید زندگی است. تعریف واحدی از یبوست وجود ندارد. این مطالعه، یک مطالعه کتابخانه‌ای و بررسی متون است که پس از تعریف یبوست، به مقایسه علل آن در کتب معتبر طب سنتی با عللی که در کتاب‌های مرجع طب داخلی ذکر شده می‌پردازد. سپس علل یبوست از دیدگاه طب سنتی، جمع‌بندی ، دسته‌بندی و با علل یبوست از دیدگاه طب جدید، تطبیق داده شد. تعریف یبوست در طب سنتی ایرانی با طب جدید متفاوت است. به‌طوری که تشخیص یبوست در طب سنتی بسیار زودتر مطرح شده و تعداد موارد طبیعی اجابت مزاج، بیش از تعدادی است که در طب جدید در نظر گرفته می‌شود. لذا تعریف یبوست در این دو طب، تطبیق کامل با هم ندارد. نگاه طب سنتی به سلامت و بیماری، نگاهی کل‌نگر و عمل‌گرایانه است؛ در حالی که طب جدید با دیدگاه جزء‌نگر و حس‌گرایانه، به انسان، سلامت و بیماری می‌نگرد. در مجموع به‌نظر می‌رسد با اینکه در بعضی از موارد، علل یبوست در این دو مکتب طب، قابل تطبیق است، ولی علل یبوست در طب سنتی، عمل‌گرایانه‌تر و با شمول بیشتر است. در حالی که علل یبوست در طب جدید، علی‌رغم دقت بیشتری که در دسته‌بندی اعمال شده، شمول کمتری دارد و یبوست‌های عملکردی با شیوع ۹۰% طبقه‌بندی مناسبی ندارد.

در طب سنتی ایران، ورزش عامل مهمی برای حفظ سلامتی به شمار می‌رود و برای آن اثرات زیادی ذکر شده است. به‌نظر برخی از حکما چون ابن سینا، عامل ورزش در حفظ سلامتی، بر کلیه عوامل حتی تغذیه، تقدم دارد و برای اینکه از فعالیتهای بدنی بیشترین فایده نصیب افراد شود، ورزشهای متناسب با هر فرد پیشنهاد شده است. در واقع، ورزشها را در گروههای مختلف قرار داده و معتقدند هر گروه، اثرات ویژه‌ای را اعمال می‌کند. این مطالعه با هدف شناخت گروههای مختلف ورزشی و اثر هر یک در بدن، برای معرفی فعالیت مناسب به افراد انجام شده است؛ و برای این منظور، روش این مطالعه کیفی در نظر گرفته شده است با مرور نمونه‌هایی از کتب طب سنتی ایران که به طور هدفمند انتخاب شده‌اند، و پس از آن، تحلیلی محتوایی از مطالب استخراج شده از این متون در مورد طبقه‌بندی ورزش‌ها، ارائه شده است..

گسترش روز افزون استفاده از طب مکمل در سراسر دنیا، نیاز به شناخت دقیق مبانی، اصول و کاربرد صحیح آن را از سوی حرف پزشکی، اجتناب نا‌پذیر ساخته است. این مطالعه با هدف مروری کامل مبانی نظری طب سنتی انجام شده است.
این پژوهش، مطالعه از نوع مروری و با استفاده از منابع اصیل مرتبط با موضوع و با بررسی متون مربوطه از پایگاه‌های اطلاعاتی اینترنتی (Google scholar, SID, Magiran, Iranmedex) با کلید واژه‌های (Elementary, Iranian Traditional Medicine) انجام شده است.
یافته‌های این مطالعه نشان می‌دهد تئوری‌ها و مفاهیم پیشگیری، تشخیص، بهبود و درمان بیماری در طب سنتی بر اساس برخورد کل‌نگر به بیمار است. در طب سنتی اختلالات در حیطه‌های جسمی، روحی، روانی، معنوی و محیطی به طور همزمان درمان می‌شوند. با توجه به این موارد می‌توان این گونه نتیجه‌گیری کرد که فلسفه جامع‌نگر عنصری کلیدی در تمام موارد استفاده از طب سنتی است. بنابراین هنگام بررسی آثار مکتوب در زمینه طب سنتی چه داروهای گیاهی و چه درمان‌های مبتنی بر روش‌های سنتی باید نظریه‌ها و مفاهیم و کاربرد هر نوع طب سنتی و زمینه فرهنگی آن‌ها در نظر گرفته شوند.

سازمان بهداشت جهانی برای آن که مردم از سطح تندرستی مطلوبی برخوردار باشند، طب سنتی را تکمیل کننده طب رایج قرار داده است. از مبانی مهم اصول طب کهن ایرانی، موضوع پیشگیری یعنی حفظ تندرستی بدن به کمک اسباب شش‌گانه بوده است. یکی از این اصول شش‌گانه که در اصلاح روش زندگی نقش پر اهمیتی دارد، خواب و بیداری است. علت خواب از نقطه نظر طب سنتی ایرانی، وجود رطوبت در مغز می‌باشد و اما بیداری، عبارت از نفس برای جمیع اعضا و جوارح بدن معرفی شده است. لذا هدف از ا ین بررسی اصلاح خواب و بیداری در سنین و مناطق جغرافیایی مختلف از دیدگاه طب سنتی ایرانی می‌باشد. در همین ار تباط روش کار در این مطالعه از نوع کتابخانه‌ای بوده که با بررسی کتاب‌های مرجع طب سنتی، از قبیل حفظ الصحه ناصری، حفظ صحت ناصرالحکما، ذخیره خوارزمشاهی، جامع الشرحین و قانون ابن سینا، انجام گرفته است. از آن‌جایی که تغییر در خواب و بیداری قادر به ایجاد تغییر در کیفیت و مزاج ابدان می‌باشد، قادر به ایجاد تغییر در جهت سلامتی یا بیماری نیز خواهد بود. بنابراین، تغییر در اسباب شش‌گانه منجمله خواب و بیداری، از دیدگاه طب سنتی دارای اهمیت خاص است. از این جهت در این مطالعه به بحث و بررسی خواب و بیداری به‌عنوان یک متغیر در دو شاخص سن و مناطق جغرافیایی مختلف پرداخته شده است. با توجه به مطالعه انجام شده و اهمیت برقراری خواب مناسب در راستای حفظ تندرستی می‌توان این‌گونه نتیجه‌گیری کرد که خواب از دیدگاه طب سنتی در افراد و شرایط مختلف منجمله مناطق جغرافیایی مختلف، یکسان توصیه نمی‌گردد .تبیین یک الگوی صحیح خواب برای افراد در سنین و سرزمین‌های گوناگون در حفظ سلامت و پیشگیری از بیماری‌ها اهمیت شایانی در طب ایرانی دارد.

سابقه و هدف: ناباروری و عوارض آن یکی از مشکلات بزرگ زندگی امروز است. شیوع قابل توجه ناباروری و روش‌‏های درمانی آن که موجب بار عاطفی و اقتصادی سنگینی نیز می‏‌شود دارای تبعات روحی متعددی است. هدف از این مطالعه، سیری در ارتباط اعراض نفسانی با ناباروری از گذشته در کتب طبی سنتی ایرانی تا به امروز می‌‏باشد.
مواد و روش‌ها: به این ترتیب متون در دسترس طب سنتی ایرانی از قبیل قانون در طب، کامل الصناعه، خلاصه الحکمه، ذخیره خوارزمشاهی، اکسیر اعظم، معالجات عقیلی و .. مورد بررسی قرار گرفتند. همچنین با مروری اجمالی نظرات طب کلاسیک در خصوص ارتباط امراض روحی و ناباروری بررسی شد.
نتیچه‌گیری: به نظر می‏رسد با توجه به آن‌چه که طب سنتی ایرانی در مورد نقش اعضای رئیسه در باروری و اثرات اعراض نفسانی در ضعف و قوت اعضای رئیسه مطرح کرده است. اعراض نفسانی نه تنها نتیجه ناباروری و روند درمان آن هستند، بلکه خود به عنوان یک عامل در ایجاد ناباروری مطرحند تا جای که در اسباب و علل ناباروری به عنوان یک عامل جداگانه توضیح داده شده‌‏اند. اعراض نفسانی در سلامتی انسان نقش مهمی را دارا هستند. چنانکه کنترل غم و شادی، ترس و نگرانی هر یک می‌‏تواند از عواقب ناخوشایندی که می‏‌تواند یکی از آن‌ها ناباروری باشد جلوگیری نماید.

سابقه و هدف: از زمان ورود طب جدید به ایران تاکنون بحث‌های زیادی پیرامون علمی‌بودن گزاره‌ها و مفاهیم طب سنتی و علم-بودن این حوزه میان منتقدین و مدافعین این دانش صورت گرفته‌است. یکی از اشکالات اساسی این مباحث این است که قبل از پرداختن به علم‌بودن یا نبودن این حوزه، معیارهای علم‌بودن به طور دقیق مشخص نشده‌است. تعیین معیار برای علم‌بودن از اصلی‌ترین مسائل فلسفۀ علم به شمار می‌رود. فیلسوفان علم تاکنون معیارهای مختلفی ارائه کرده‌‌اند. مهم‌ترین و تأثیرگذارترین این نظریه‌ها در فلسفۀ علم قرن بیستم نظریۀ تامس کوهن است که ضمن نقد معیارهای پیشین، پارادایم ‌داشتن را تنها معیار برای علم-بودن معرفی می‌کند. هدف این مقاله بررسی علم‌بودن طب سنتی بر مبنای این نظریه است.
مواد و روش‌ها: این مقاله ابتدا با بررسی دقیق تأثیرگذارترین اثر کوهن در فلسفۀ علم (کتاب ساختار انقلاب‌های علمی) به تحلیل و بررسی نظریۀاوو تحلیل مفهوم پارادایم می‌پردازد؛ سپس با تبیین مبانی طب سنتی نشان خواهد داد که این دانش واجد پارادایم و در نتیجه علم است. پژوهش به شیوۀ کتابخانه‌ای صورت گرفته‌است.
نتیجه‌گیری: دانش طب سنتی واجد پارادایمی مستقل شامل مفاهیم، قوانین، اصول مابعدالطبیعی و موازین خود است و از منظر تامس کوهن می‌توان آن را علم تلقی کرد.

سابقه و هدف: برای موفقیت در محیط‌های کاری امروزی، مهارت‌های فردی نیاز است که برخی از آنه‌ا ذاتی است. مزاج یکی از ویژگی‌های فردی است که ضمن ایجاد تفاوت در افراد، بر رفتار و توانایی آنان اثر می‌گذارد . مزاج در طب سنتی ایران مطرح شده‌است. این مکتب، انسان را فقط از بعد مادی نمی‌نگرد و تفاوت‌های فردی را زمینه‌ساز تقسیم کار اجتماعی می‌داند. بررسی نقش تأثیرگذار و تعیین‌کننده مزاج بر مجموعه مهارت‌های استخدام‌پذیری است.
مواد و روش‌ها: این مطالعه توصیفی- همبستگی و از نوع ارتباط علّی است. ابزار گردآوری‌ داده جهت مهارت‌های استخدام‌پذیری ، پرسشنامه دانشگاه کنت بوده و جهت سنجش مزاج افراد برحسب نشانه‌های کلی مزاج مورد نظر ابوعلی سینا ،پرسشنامه‌ای تهیه شده و از آن جهت مصاحبه منظم استفاده شد. جامعه آماری دانشجویان در محدوده سنی ۱۹تا ۲۲ سال تعیین شد که از طریق نمونه‌گیری تصادفی ۲۳۰ پرسشنامه در اختیار قرار گرفت. جهت تجزیه و تحلیل داده‌ها از روش همبستگی پیرسون و به منظور آزمون فرضیه اصلی از روش مدل‌سازی مسیری- ساختاری مبتنی بر واریانس استفاده شد.
یافته‌ها: حاکی از تأیید نقش تأثیرگذار و تعیین‌کننده مزاج بر مهارت‌های پایه‌ای و اصلی استخدام‌پذیری هم در پسران و هم در دختران و همچنین نقش میانجی مهارت‌های پایه‌ای بوده ؛ روابط معنادار نیز بین گرمی /سردی مزاج و تری/خشکی با برخی مهارت‌ها به دست آمد.
بحث و نتیجه‌گیری : شناخت ویژگی‌های افراد از طریق آگاهی از مزاج آنان، تسهیل‌کننده کارآمد تقسیم کار اجتماعی و همکاری است و آن انتظارات و توقعات در خصوص توانایی‌ها و ظرفیت‌های افراد در محیط‌های کاری را به درستی تعیین خواهد کرد.

در طب سنتی ایرانی، درمان مزاجی بر پایه تجربیات چندین هزار ساله استوار است که آگاهی از آن‌ها سبب می‎شود تا بتوان در درمان بیماری‌ها روش‌های کارآمدتری را در پیش گرفت. از جمله این بیماری‌ها انسداد روده است که طب سنتی ایرانی با یک رویکرد اصولی در درمان دارویی آن موفق بوده است. انسداد روده با درمان‌های حمایتی ممکن است بهبود یابد، اما اگر انسداد نسبی به سمت انسداد کامل پیشرفت کند نکروز روده رخ می‎دهد و به جراحی به‌منظور خارج کردن قسمت درگیر روده نیاز می‌شود که با عوارض و مرگ و میر بالایی همراه است. تحقیقات نشان داده درمان خوراکی با مسهل‎ها در بهبود نتایج درمان حمایتی انسداد روده و کاهش طول مدت بستری موثر بوده است؛ با این وجود تجویز خوراکی مسهل‎ها می‎تواند بالقوه خطر پارگی روده را به دنبال داشته باشد. در طب سنتی ایرانی، صفرای گاو به‌عنوان یک داروی جالی و با قدرت نفوذ بالا -که ایجاد اسهال می‎کند- در درمان انسداد روده به شکل ضماد، حقنه و یا حمول به‌کار می‎رود. صفرای گاو حاوی اسیدهای صفراوی deoxycholic acid ،chenodeoxycholic acid و taurochenodeoxycholic acid است که با افزایش ترانزیت کولونی، کاهش قوام و تسهیل حرکت رو به جلوی محتویات روده و جلوگیری از رشد بیش از اندازه باکتری‌ها می‎تواند در کاهش علایم انسداد روده موثر باشد. از طرفی صفرای گاو به‌دلیل محتوای بالای اسید کولیک، نفوذ پوستی خوبی دارد و از آن‌جایی که مصرف آن موضعی است در مقایسه با مسهل‌های خوراکی، کاربرد آن ساده‎تر و با خطر کمتری همراه است. در نتیجه این نظریه مطرح می‎شود که استفاده از صفرای گاو به‌عنوان یک درمان کمکی، می‎تواند موفقیت درمان انسداد روده را افزایش و نیاز به جراحی و در نتیجه عوارض و مرگ و میر را کاهش دهد.

سابقه و هدف: آمله با نام علمی Phyllanthus embelica از خانواده Euphorbiacea و به‌طور گسترده در طب سنتی هندوستان و ایران برای درمان بیماری‏‌های مختلف از جمله بیماری‏‌های گوارشی، بیماری‌‏های مغز و اعصاب، بیماری‏های چشم، قلب و... استفاده می‌شود. این گیاه با نام آملج بارها و بارها در کتب منبع طب سنتی ایران تکرار شده است و میوه آن بخش مورد مصرف آن است. از دیدگاه حکما دارای مزاج سرد و خشک بوده و بسیار قابض است. علاوه بر این در بسیاری از داروهای مرکبه از جمله اطریفل‏‌ها همراه با سایر داروها در درمان بسیاری از بیماری‏‌ها کاربرد دارد.
مواد و روش‌ها: با جستجو در کتب طب سنتی اطلاعات سنتی گیاه آمله استخراج شد سپس با بررسی کتب و مقالات جدید رویشگاه، سمیت و موارد مصرف آمله استخراج و با طب سنتی مقایسه شد.
یافته‌ها: این مقاله مجموعه‏ای گرد آوری‌شده به‌منظور معرفی آمله براساس خواص طب سنتی و انطباق این خواص با مکانیسم‏‌های امروزی براساس فیتوشیمی آن است.
بحث و نتیجه‌گیری: این مطالعه نشانگر این نکته است که آمله طب سنتی همان گیاه Phyllanthus embelica است و می‌تواند به‌عنوان یک شناسنامه برای این گیاه مطرح شود.

سابقه و هدف: درماتیت آتوپیک یک بیماری التهابی خارش‌دار شایع و مزمن پوست است که تاثیر عمیقی بر کیفیت زندگی بیماران می‎‎گذارد. وجود ضایعات پوستی که خارش شدیدی دارند نه فقط خواب بلکه فعالیت‌های روزمره و عملکرد اجتماعی بیمار را نیز مختل می‎کند و از طرف دیگر هزینه‌های قابل توجهی برای بیمار، خانواده و اجتماع به دنبال دارد. اگرچه درماتیت آتوپیک در موارد خفیف با استفاده از مرطوب کننده‌ها ‎‎، کورتیکواسترئیدهای موضعی و آنتی هیستامین‌های خوراکی قابل کنترل است اما در موارد متوسط تا شدید اغلب به داروهای ساپرس کننده سیستم ایمنی مانند سیکلوسپورین، آزاتیوپرین و کورتون‌های سیستمیک نیاز پیدا می‎شود که عوارض جانبی فراوانی را در پی خواهد داشت. همین مساله باعث شده که بیماران تمایل زیادی به استفاده از درمان‌های مکمل و جایگزین داشته باشند. در طب سنتی ایرانی چندین بیماری با علایم مشابه درماتیت آتوپیک مطرح شده‎اند‎ که درمان مشترک همه آن‌ها ماءالجبن افتیمونی است.
مواد و روش‌ها: این مطالعه با بررسی منابع طب جدید و سنتی به تبیین درماتیت آتوپیک از دیدگاه طب سنتی و مدرن می‎‎پردازد و با ارائه ماءالجبن افتیمونی به عنوان یک گزینه درمانی و مشخص نمودن مکانیسم احتمالی اثر آن سعی می‎‎کند یک راهکار جدید در درمان درماتیت آتوپیک پیش رو قرار دهد.
یافته‌ها: مطالعات نشان داده است ماءالجبن و افتیمون هر دو خواص ضدالتهابی دارند. علاوه بر آن مصرف ماءالجبن می‎‎تواند به ترمیم پوست کمک کند، میزان خارش را کاهش داده و قدرت تطابق با استرس ناشی از این بیماری مزمن را در فرد افزایش دهد. 
نتیجه ‎گیری: این فرضیه مطرح می‎‎شود که مصرف داروی سنتی ماءالجبن افتیمونی می‎‎تواند به عنوان یک درمان مکمل در درماتیت آتوپیک مطرح باشد.

سابقه و هدف: پوست بزرگترین ارگان بدن است و به عنوان یک سد مکانیکی و دفاعی از آن در برابر استرس‌های داخلی و خارجی محافظت می‌نماید. اکثر بیماری‌های پوستی تهدید کننده حیات نمی‌باشند ولی درمان هزینه بر آنها و  نیز تاثیری که بر کیفیت زندگی مبتلایان می‌گذارند، پیشگیری از آن‌ها را ضروری می‌سازد. طب سنتی ایرانی علاوه بر درمان بیماری‌ها رویکرد پیشگیرانه نیز وجود دارد. هدف این مطالعه تعیین اثر مداخله در سبک زندگی بر سلامت پوست می‌باشد.

مواد و روش‌ها: در این مقاله مروری منابع طب سنتی ایرانی مانند کتاب "قانون فی طب" حکیم ابن سینا و "کامل الصناعه" حکیم اهوازی در مقایسه با بانک اطلاعاتی PubMed با هدف بررسی اثر مداخله در سته ضروریه بر سلامت پوست مورد ارزیابی و آنالیز قرار گرفت.

یافته‌ها: در طب سنتی ایرانی پیشگیری از بیماری از طریق رعایت اصول ششگانه حفظ سلامتی جز قوانین بنیادین ان می‌باشد. این اصول عبارتند از آب و هوا، تغذیه، حرکات بدنی، خواب و بیداری، احتباس و استفراغ و اعراض نفسانی. رعایت این موارد در حفظ سلامتی پوست نیز مهم است. از دیدگاه طب سنتی ایرانی هوای ناصالح، تغذیه نادرست،سکون بسیار یا انجام حرکات ورزشی درزمان نامناسب، بیخوابی، افسردگی و اضطراب باعث آسیب بدن و پوست می‌شود. تاثیر آلودگی هوا و بی خوابی در پیر شدن پوست در تحقیقات طب نوین قید شده است. همچنین در طب نوین  از تعریق به عنوان یکی از راههای پیشگیری از آکنه نام برده شده که بطور مشابه در طب سنتی ایرانی نیز به عنوان یکی از راه‌های استفراغی و در نتیجه کمک کننده برای حفظ سلامت پوست می‌باشد.

نتیجه‌گیری: طبق تحقیقات در متون طب سنتی ایرانی رعایت اصول ششگانه  حفظ سلامتی و به عبارتی دیگر اصلاح سبک زندگی افراد می‌تواند نقش اساسی در حفظ سلامت پوست بازی کند که در طب نوین به مطالب مورد نظر اشاره شده است.

سابقه و هدف: تا کنون بحث­‌های زیادی پیرامون علمی بودن گزاره­‌ها و مفاهیم طب سنتی و علم­ بودن این حوزه میان منتقدان و مدافعان این دانش صورت گرفته است. اشکال اساسی این مباحث این است که قبل از پرداختن به علم بودن یا نبودن این حوزه، معیارهای علم بودن به‌طور دقیق مشخص نشده است. می‌­توان گفت اولین و مشهورترین معیار ارائه شده توسط فیلسوفان علم در این زمینه که عموماً مبنای کار دانشمندان قرار گرفته است، معیار استقراگرایان است که اتکاء بر مشاهدۀ تجربی، آزمایش و استقرا را معیار علم بودن یک حوزه از دانش معرفی می­‌کند.

مواد و روش­‌ها: مطالعه به روش مطالعه کتابخانه‌ای انجام گرفت. ابتدا با تکیه بر معروف‌ترین آثار در زمینۀ فلسفه علم به معرفی دقیق معیار استقراگرایان می‌­پردازد؛ سپس نشان خواهد داد که مبنای کار شاخص­‌ترین چهره­‌های دانش طب سنتی، آزمایش و استقرا است و بنابراین می‌­توان از منظر استقراگرایان، این دانش را علم تلقی کرد.

نتیجه­ گیری:بر اساس معیار استقراگرایان، دانش طب سنتی علم به معنای نوین کلمه می‌­باشد.