دردهای ناحیۀ مقعد از شکایات شایع بالینی هستند که می توانند بنا به علل متعددی ایجاد شوند. در طب ایرانی به‌طور مفصّل به بیماری های مقعدی پرداخته شده است و هدف از این مطالعه، آشنایی با دیدگاه طب ایرانی در مقولۀ دردهای مقعد به‌منظور دستیابی به درمان های جدید، کم‌عارضه و مؤثر است. بر همین اساس، موضوع با مروری بر کتاب اکسیر اعظم که از مهم‌ترین منابع معالجات در طب ایرانی است، همچنین با جست‌وجو در پایگاه های اطلاعات الکترونیک مانند Google Scholar, SID PubMed, مورد مطالعه قرار گرفت. براساس دیدگاه اکسیر اعظم، دردهای مقعد گاه به‌دلیل عوامل موجود در مقعد و اطراف آن، مانند بواسیر و شقاق و گاه به‌دلیل علل خارج از مقعد مانند ریح البواسیر و زخم روده ایجاد می شوند. همچنین می توان عوامل ایجاد دردهای مقعدی را به دو دسته عوامل فیزیکی مانند ایجاد شقاق در مقعد و عوامل شیمیایی مانند عبور مدفوع حاوی مواد سوزاننده از مقعد تقسیم کرد. دسته‌بندی دردهای مقعدی و اشارۀ دقیق به علل ایجاد دردهای مقعدی و مشابهت با یافته های طب نوین در کنار درمان های دارویی آسان، کم‌عارضه و متنوع که در منابع طب ایرانی مانند کتاب اکسیر اعظم آمده است، امید دستیابی به روش های درمانی جدید را در پی خواهد داشت.
