سابقه و هدف: در طب سنتی ایرانی، اندازه‌گیری نبض یکی از روش‌های اصلی برای تشخیص بیماری یا وضعیت مزاج فرد به شمار می‌آید. یکی از مشکلاتی که در این روش می‌تواند به وجود بیاید، وابستگی تشخیص نهایی اجناس نبض به تجربه و خبرگی حکیم است. شاید همین عامل باعث می‌شود که این روش نتواند در کنار روش‌های پزشکی مدرن عرض اندام نماید. سوال این است که آیا می‌توان دستگاهی ساخت که این معضل را مرتفع سازد. این موضوع، هدف این تحقیق می‌باشد. در این مقاله به تشریح طراحی سیستمی برای اندازه گیری سیگنال نبض بر اساس طب سنتی ایرانی، پرداخته می‌شود.
مواد و روش‌ها: تحقیق در مرحله اول به روش اکتشافی و با استفاده از رایزنی با متخصصین طب سنتی و مهندسی پزشکی و بررسی تجربیات کشورهای دیگر انجام دستگاهی برای ثبت نبض به روش طب سنتی ایرانی ساخته شد. در مرحله دوم برای تعیین پایائی و روائی آن، تست روی ۱۲ نفر (با تکرار ۵ بار برای هر نفر) انجام و با استفاده از کتب مرجع طب سنتی، تناظر اجناس نبض در طب سنتی با ویژگی‌های کمی سیگنال‌های نبض بررسی و توصیف گردید.
یافته‌ها: تحقیق نشان داد که پایائی دستگاه برای سنجش شاخص‌های مختلف نبض متفاوت است ولی در بیشترین حالت دارای ضریب همبستگی ۰/۸۲ می‌باشد. نهایتاً در یک جدول نیز اجناس نه گانه نبض (طبق طب سنتی) با شاخص‌های کمی سیگنال نبض معادل سازی گردیده است.
نتیجه‌گیری: به‌نظر می‌رسد که طراحی و ساخت دستگاهی که قادر به اندازه‌گیری سیگنال نبض طبق طب سنتی ایرانی باشد ممکن بوده و احتمالا می‌تواند باعث افزایش پایائی و قابلیت اطمینان نتایج تشخیصی حاصل از نباضی طب سنتی شود و امکان توسعه روش‌های طب سنتی ایرانی و فراگیر شدن آن‌ها را فراهم نماید. بنابراین بررسی تجربی و بالینی آن را توصیه می‌نمائیم.
