سابقه و هدف: سالمندی یکی از مهم‌ترین و شاید طولانی‌ترین دوره زندگی هر فرد می‌باشد. شناسایی عوامل مؤثر در حفظ و ارتقاء سلامت سالمندان می‌تواند از بروز و ابتلای آنها به بیماری های مزمن پیشگیری نماید. در این مقاله بر آن شدیم که تدابیر حفظ سلامتی در سنین میانسالی و سالمندی در طب سنتی ایران را با هدف ارتقای سلامت سالمندان به رشته تحریر در آوریم.
مواد و روش ها: این پژوهش، یک مطالعه کتابخانه‌ای می‌باشد که در آن نوزده کتاب مرجع طب سنتی اسلامی ایرانی و نرم افزار نور با کلمات کلیدی "پیران"، "شیخوخیت"، "مشایخ"،"سالمندان"، "کهولت"، "میانسالان" مورد بررسی قرار گرفتند. در این مقاله به بررسی نظرات حکمای ایرانی و اسلامی در خصوص نگهداشت سلامتی در سنین میانسالی و سالمندی پرداخته‌ایم.
یافته‌ها: تقسیم بندی‌های مختلفی برای بیان محدوده های سنی در طب سنتی بیان شده است اما در اکثریت موارد سن ۴۵ سالگی تا ۶۰ سالگی را به عنوان میانسالی و پس از ۶۰ سالگی را سن سالمندی نامیده اند. مزاج میانسالان سرد و خشک است اما مزاج سالمندان، متفاوت است. بهترین غذا برای این سنین غذاها و نوشیدنی‌های گرم و تر می‌باشد و این افراد می‌بایست از حجامت و فصد اجتناب کنند. انزوا و توقف در گوشه‌ای که هوایش محبوس باشد، مانند تماشاخانه و غیره نیز برای اینان مناسب نیست. همچنین شب گرسنه خوابیدن و چیزی تناول نکردن و زیادی جماع، برای صاحبان این سنین ممنوع است. عادت آن ها در ورزش کردن و نیز اختلاف حالات جسمی و بیماری‌هایی که بر مبنای عادت به سراغ آنها می‌آید را باید همیشه مد نظر گرفت.
نتیجه گیری: به دلیل ایجاد تغییرات مزاجی در دوران سالمندی، سالمندان نیازمند توجه ویژه و رعایت تدابیر خاص جهت حفظ سلامتی، پیشگیری از وقوع بیماری و افزایش طول عمر می‌باشد. توصیه های طب سنتی که مبتنی بر مزاج سنی این افراد می‌باشد می‌تواند در رسیدن به این هدف کار گشا باشد.
