امیر رضا دهقانیان، حامد عابد تاش، پویا فریدی، محمد رضا شمس اردکانی، عبدالعلی محقق زاده،
دوره ۱، شماره ۱ - ( بهار ۱۳۸۹ )
چکیده
در این تحقیق، ضمن معرفی کتاب پارسی «تشریح بدن انسان» معروف به « تشریح منصوری» اثر منصور بن محمد بن احمد شیرازی، نکاتی از بخش «شرایین» کتاب با دانش امروزی مقابله شده است. ۲۱ نکته از جمله موارد زیر مقابله و نقد شده است: منشا و انقباض و انبساط سرخرگها، عملکرد لیفهای طبقههای مختلف سرخرگها، اکسیژن گیری و دفع دی اکسید کربن، طبقات شریان وریدی، مسیر سرخرگ ریوی، جدا شدن سرخرگهای کرونر راست و مسیر شاخهی سیر کو مفلکس، شاخههای بخش صعودی سرخرگ آئورت، شاخه های سرخرگ تحت ترقوه ای، مسیر عبور سرخرگ مهره ای از سوراخهای زواید عرضی شش مهرهی گردنی، شاخههای سرخرگهای سبا تین، شاخههای سرخرگ زبانی، شاخه ی سرخرگ گیجگاهی سطحی، محل ورود سرخرگ کاروتید داخلی به جمجمه، وارد شدن شاخههای سرخرگ کاروتید داخلی به پردههای اطراف مغز، غشاهای پردهای مننژ، عروق مستقیم، جدا شدن سرخرگهای کلیه، دو شاخه شدن سرخرگ فمورال، هم مسیر بودن سرخرگ و سیاهرگ فمورال.
عبدالعلی محقق زاده، امیر رضا دهقانیان، حامد عابد تاش، پویا فریدی، محمد رضا شمس اردکانی،
دوره ۱، شماره ۳ - ( پاييز ۱۳۸۹ )
چکیده
قدم اوّل در مشخص نمودن سهم دانشمندان اسلامی و ایرانی در پیشبرد دانش پزشکی و دستیابی به دانش ایشان از طریق بررسی انتقادی و مقابلهای دانش ایشان با دانش امروزی میباشد. در این تحقیق نکاتی از بخش «عضلات» کتاب پارسی «تشریح بدن انسان»، معروف به «تشریح منصوری» اثر «منصوربن محمدبن احمد شیرازی»، با دانش امروزی برابری شده است. در این مقاله نه نکته از جمله موارد زیر مقابله و نقد شده است: ۱- بیان عملکرد مغز و اینکه منشاء و مبداء حس و حرکت است. ۲- همراهی اعصاب، بافت پیوندی، وتر و رباط با رشتههای عضله. ۳- اشاره به عملکرد ماهیچه، مکانیزم کشش ماهیچه، بیان پنج معیار تقسیمبندی عضلات بدن بر اساس «میزان اندازهی یک عضو»، «شکل ماهیچه»، «وضع آن»، «در ترکیب» و «داشتن یا نداشتن وتر»، بیان عملکرد ماهیچههای آنتاگونیست (دو عضلهی «متضادّه»)، اشاره به عضلهی میانی در بین عضلات پیشین ساق پا که به چهار وتر ختم میشود و ذکر عضلات بین استخوانی سطح پشتی پا. همچنین از مفصلترین شکل مربوط به فصل عضلات، سی ویک مطلب کوتاه استخراج شده است. در این قسمت پنج نکته قابل توجّه است از جمله: تعداد عضلات دیوارهی شکم، اسفنکتر مثانه، عضلات قرار گرفته در اندام تناسلی مرد، بخش ماهیچهای حلق و ماهیچههایی که مبداء یا مقصد آنها استخوان لامی است.