در این دوره، بیماریهای واگیردار بهدلیل مشکلات بهداشتی، فقر، کمبود آگاهی و ضعف در قرنطینه شیوع گستردهای داشتند. مشکلات مربوط به دفن اموات و انتقال جنازهها نیز عامل انتشار بیماریها بود. حکومت سعی میکرد از طریق قرنطینه، واکسیناسیون و آموزش عمومی بیماریها را کنترل کند. این مقاله به بررسی تاریخچۀ واکسیناسیون در دورۀ قاجار و چالشهای نظام سلامت در آن دوران میپردازد. واکسیناسیون اجباری آبله ازجمله مهمترین اقدامات این دوره بود. تلاشهای مجلس شورای ملی برای اختصاص بودجه به خدمات بهداشتی نیز در این مقاله بررسی شده است. در این دوره نقش روزنامهها در افزایش سواد سلامت مردم قابلتوجه بود، بااینحال، مقاومت مردم، کمبود بودجه و مشکلات مربوط به آموزش و اطلاعرسانی، چالشهای مهمی در این زمینه بودند. هدف این مقاله نمایاندن مسیر و چگونگی تغییر نظام سلامت و کنترل بیماریهای واگیر توسط حکومت با ابزارهای مدرنیته در دورۀ قاجار است.
Motaghedi R. Smallpox and Vaccination
A Narrative of the Evolution of the Health System in the Qajar Era. jiitm 2025; 16 (1) URL: http://jiitm.ir/article-1-1754-fa.html
معتقدی ربابه. آبله و آبلهکوبی:
روایتی از تحول نظام سلامت در عصر قاجار. مجله طب سنتي اسلام وايران. 1404; 16 (1)