سابقه و هدف:امروزه، با حجم روزافزونی از بیماری‌های شناخته و نا‌شناخته روبه‌رو هستیم که مراجعه به طبقه‌بندی بین‌المللی بیماری‌ها را ضروری کرده است. با وجود افزایش تمایل جهانی به طب سنتی و مکمل طی دهۀ گذشته و قبول طب ایرانی از طرف مجامع جهانی، متأسفانه هنوز عناوین بیماری‌های این طب جایگاه خود را در ICD پیدا نکرده است.این مقاله به مطالعۀ تطبیقی عناوین بیماری‌های سر در متون طب ایرانی (قرن ۲ تا ۱۳ ه.ق.) با سرفصل‌های معادل آن در طبقه‌بندی بین‌المللی بیماری‌ها میپردازد. مواد و روش‌ها: این پژوهش،به‌صورت کیفی (تحلیل محتوا) با مطالعه و بررسی کتب مرجع طب ایرانی طی چندین مرحله انجام گرفت. یافته‌ها:پس از مطالعۀ اجمالی کتب و مقدمه، به‌دلیل حجم زیاد داده‌ها، منابع به‌طور قراردادی در سه دورۀ تاریخی مجزا و در فایل جداگانه‌ای مرتب شدند. از قرن ۲ تا ۵ ه.ق. ۱۳ کتاب، از قرن ۵ تا ۱۰ ه.ق. ۱۷ کتاب و از قرن۱۰ تا ۱۵ ه.ق. ۱۸کتاب انتخاب شد. پس از بررسی عنوان بیماری‌ها در بدن انسان، بیماری‌های مربوط به مغز و اعصاب به‌طور مجزا و در جدولهای سه دورۀ زمانی ثبت گردید. عناوین اختصاری نام کتاب‌ها به همراه شمارۀ قراردادی آنها در دوره‌های زمانی اول تا سوم نیز در جدولی جداگانه استخراج شد. سپس اصطلاحات به‌کاررفته در متون طب ایرانی با اصطلاحات انگلیسی بیماری‌ها، علائم و نشانه‌ها (طب نوین) با توجه به کتب قاموس القانون و بیشتر از کتاب اکسیر و براساس این اصطلاحات، معادل‌سازی انجام شد. کدها از کتابICD-۱۰ (ویرایش ۲۰۱۹) استخراج گردید. فهرست عناوین و تعداد بیماری‌های مغز و اعصاب با معادل آنها در سرفصل‌های (ICD-۱۰) و تطابق اصطلاحات انگلیسی بیماری‌های مغز و اعصاب در متون طب سنتی با بلوک‌های طبقه‌بندی انجام گرفت. نتیجه‌گیری: با توجه به نظم اصولی و زیرمجموعه‌ای که در ساختار تقسیم‌بندی بیماری‌های مغز و اعصاب در متون طب ایرانی وجود دارد می‌توان از آن در بستر داده‌پردازی نظام سلامت و تدوین طبقه‌بندی‌های استاندارد ملی و گسترش آن به سایر بیماری‌های دستگاه‌های مختلف بدن استفاده کرد.
Rahimi B, Balaghafari A, Siamian H, Jokar A. Comparative study of head diseases in Persian medicine texts (2nd to 15th century AH) with equivalent chapters in International Classification of Diseases (ICD 10). jiitm 2021; 12 (2) :115-130 URL: http://jiitm.ir/article-1-1400-fa.html
رحیمی بتول، بالاغفاری آزیتا، صیامیان حسن، جوکار آسیه. مطالعۀ تطبیقی عناوین بیماری‌های مغز و اعصاب در متون طب ایرانی (قرن 2 تا 15 ه.ق)
با سرفصل‌های معادل آن در ویرایش دهم طبقه‌بندی بین‌المللی بیماری‌ها (ICD-10). مجله طب سنتي اسلام وايران. 1400; 12 (2) :115-130
