سابقه و هدف: یکی از مسائل بحث‌برانگیز معاصر، مرگ و چالشهای مرتبط با آن است. این موضوع در فلسفه و پزشکی مورد بررسی قرار گرفته است. هدف این پژوهش بررسی چیستی مرگ از دید ملاصدرا و علم پزشکی (سنتی و مدرن) می‌باشد. مواد و روشها: روش این پژوهش، از نوع تطبیقی است که با رجوع به منابع کتابخانهای و تحلیل چیستی مرگ به مقایسۀ دیدگاه ملاصدرا و پزشکی در این زمینه پرداخته میشود. یافتهها: علم پزشکی در تبیین موضوع مرگ، بر علائم جسمانی تکیه دارد (علت قابلی). پزشکی مدرن مرگ را اموری نظیر «توقف نَفَس»، «توقف قلب و عدم جریان خون در بدن» و... میداند. در طب سنتی نیز مرگ، معادل ازبین‌رفتن حرارت غریزی است. در فلسفۀ ملاصدرا این امور بیان علت قابلی مرگ است و حقیقت و ضرورت مرگ را تبیین نمیکند. مطابق دیدگاه او در مرگ طبیعی، نفس انسان در اثر حرکت جوهری کمالاتی را کسب میکند و هنگامی که از طریق بدن به کمالات شایستۀ خود رسید، بدن را رها میکند و مرگ واقع میشود. بنابراین در نگاه ملاصدرا مرگ طبیعی، نتیجۀ کمال نفس است. این رویکرد، رویکردی متافیزیکی از مسئلۀ مرگ و تبیین حقیقی ضرورت مرگ است. نتیجه‌گیری: بحث ملاصدرا از مرگ فراتجربی است که در آن با روش استدلالی، تحلیل جدیدی از مرگ انسان ارائه داده میشود و در این راستا حقیقت و ضرورت مرگ روشن میشود، اما رویکرد علم پزشکی، مبتنی بر تجربه و بیان علت قابلی مرگ است که هیچگاه ضرورت مرگ را تبیین نمیکند. از این‌جهت این دو از یک موضع دربارۀ مرگ صحبت نمی‌کنند.
Barati Z, Kordi Ardakani E, Shahgoli A. The nature of death from the perspective of Mulla Sadra and medical science. jiitm 2022; 12 (4) :271-282 URL: http://jiitm.ir/article-1-1435-fa.html
براتی زهرا، کردی اردکانی احسان، شه گلی احمد. چیستی مرگ از دیدگاه ملاصدرا و علم پزشکی. مجله طب سنتي اسلام وايران. ۱۴۰۰; ۱۲ (۴) :۲۷۱-۲۸۲
