سابقه و هدف: COVID-19 یک بیماری ویروسی از خانوادۀ کروناویروس‌ها است. این ویروس در ابتدا به سیستم تنفسی حمله می‌کند و سپس به اعضای مهمی چون قلب، کبد، مغز، کلیه، خون و سیستم ایمنی آسیب می‌زند. این مطالعه با هدف توصیف و تبیین این بیماری و تدابیر درمانی آن از دیدگاه طب سنتی ایران انجام شد. مواد و روش ها: در این مطالعۀ مروری، مقالات موجود در مورد پاتوفیزیولوژی ثابت‌شده در مورد این بیماری با استفاده از پایگاه های اطلاعاتی معتبر با کلیدواژه های انگلیسی SARS-COV-2 و COVID-19 جستوجو و از آن میان مقالاتی که اشاره به تظاهرات بالینی و پاتوفیزیولوژی بیماری داشته اند استفاده شدند. همچنین متون طب سنتی ایران از قبیل قانون ابن سینا، ذخیرۀ خوارزمشاهی پیرامون علل و علائم و درمان این بیماری استخراج و با منابع طبی جدید تطبیق داده شدند. یافته ها: ویروس کرونا در ابتدا با ورود به سلول‌های مجاری تنفسی فوقانی و سپس تحتانی ریه، ایجاد سوءمزاج گرم و خشک می‌کند که این سوءمزاج آغازگر اتفاقات متعددی در اعضای مختلف بدن بهخصوص قلب و مغز و کبد می‌شود که اکثراً از پیامدهای آن است و کمتر به علت تکثیر و حضور ویروس در این اعضا است. مقابله با بیماری کرونا از دیدگاه طب سنتی در پنج سطح قابل‌بررسی و انجام است که شامل یک سطح پیشگیری و چهار سطح درمان است. نتیجه‌گیری: ابتدا تعریف این بیماری و سپس راهکارهای پیشگیرانه و درمانی براساس طب سنتی ایرانی استخراج و به صورت دسته‌بندی‌شده و کاربردی ارائه شد. سپس شواهدی از پژوهش‌های جدید در تأیید فیزیوپاتولوژی عنوان‌شده آورده شد. در آخر، برای گیاهان پیشنهادی در این مقاله در موارد اثرات ضدویروسی، آنتی‌اکسیدان و ترمیم‌کنندگی و سایر اثرات بیولوژیک مرتبط با این بیماری مستندات علمی ارائه شد.
Monfared M, Eftekhari M, Enayati A, Sabeti M, Amini M H. COVID-19 disease management from the perspective of Traditional Persian Medicine. jiitm 2020; 11 (1) :11-22 URL: http://jiitm.ir/article-1-1234-fa.html
منفرد مریم، افتخاری مهدیه، عنایتی عایشه، ثابتی مریم، امینی محمدحسن. مدیریت بیماری COVID-19 از دیدگاه طب سنتی ایرانی. مجله طب سنتي اسلام وايران. 1399; 11 (1) :11-22
