سابقه و هدف: حنا گیاهی از جنس Lawsonia از خانواده حنائیان (Lythraceae) است. این گیاه درختچه‌ای با ارتفاع حدود ۲ متر است که غالباً به‌منظور استفاده از برگ‌های آن کاشته می‌شود؛ ولی سایر قسمت‌های گیاه همچون پوست و دانه نیز دارای اثرات درمانی می‌باشند. حنا در ایران، پاکستان، هند، نواحی گرمسیری و نیمه‌گرمسیری شرق آفریقا، جنوب آسیا رشد میکند. پراکنش حنا در ایران شامل هرمزگان، خوزستان، کرمان و سیستان بلوچستان است. هدف از این مطالعه بررسی اثرات درمانی حنا در متون طب سنتی ایران و واکاوی اثرات نوین اثبات شده در خصوص حنا می‌باشد. مواد و روش ها: تحقیق به روش مطالعۀ مروری و بر اساس جستجوی کتابخانه ای در منابع اصلی و مکتوب طب سنتی ایران انجام گرفت. همچنین پایگاه‌های مختلف اطلاعاتی مانند Magiran، SID، Scopus، Google Scholar, PubMed و ScienceDirectبه‌منظور بررسی یافته‌های جدید جستجو شد. بحث و نتیجه‌گیری: حنا (Lawsonia innermis. L) به‌طور گسترده در طب سنتی ایران برای درمان بسیاری از بیماری‌ها از جمله بیماری های پوست و مو، سردرد و درمان زخم کاربرد دارد. پودر برگ حنا در رنگآمیزی مو، ریش و ناخن به‌کار برده می‌شود. حنا از نظر فیتوشیمی شامل ترکیباتی همچون کینون ها، کربوهیدرات ها، پروتئین ها، فلاونوئیدها، تانن ها و ترکیبات فنولی، آلکالوئیدها، کومارین ها و اسیدهای چرب می‌باشد. از مهم‌ترین کاربردهای گیاه حنا میتوان به ضد درد، هیپوگلیسمی، محافظتکنندۀ کبدی، ضد التهاب، ضد باکتری، ضد میکروب، ضد قارچ، ضد ویروس، محرک سیستم ایمنی، آنتیاکسیدان و خصوصیات ضد سرطان اشاره کرد.
مقایسه و انطباق یافته های سنتی و مطالعات امروزی نشانگر این است که منابع طب سنتی و طب جدید همخوانی بسیار نزدیک با هم دارند. از این رو با تأمل در یافته های عملی انجام شده بر روی گیاه حنا و بررسی دقیقتر منابع طب سنتی و متون گذشتگان، میتوان به فرآورده های دارویی نوین و مؤثری از گیاه حنا دست یافت.
Balaei Kahnamoei M, Bozorgi M, Khanavi M, Shams Ardekani M R, Akbarzadeh T, Saeedi M et al . Study of henna in Persian medicine and new studies. jiitm 2019; 10 (1) :57-70 URL: http://jiitm.ir/article-1-1089-fa.html
بالائی کهنموئی مجید، بزرگی محبوبه، خانوی مهناز، شمس اردکانی محمدرضا، اکبرزاده تهمینه، سعیدی مینا و همکاران.. بررسی گیاه حنا در طب سنتی ایران و مطالعات جدید. مجله طب سنتي اسلام وايران. 1398; 10 (1) :57-70
