سابقه و هدف: مطالعۀ حاضر به بررسی استفاده‌های اتنوبوتانی گیاهان دارویی در شهرستان چرداول، استان ایلام پرداخته است. این پژوهش با هدف مستندسازی دانش بومی و میراث گیاهی منطقه، روابط پیچیدۀ میان گیاهان و جوامع انسانی را بررسی می‌کند. هدف این مطالعه ثبت و مستندسازی دانش اتنوبوتانی منطقه برای حفاظت از آن و انتقال آن به نسل‌های آینده است. مواد و روشها: این مطالعۀ اتنوبوتانیکال مقطعی از آبان تا اسفندماه ۱۴۰۳ در شهرستان چرداول استان ایلام انجام شد. جمع‌آوری داده‌ها از طریق مصاحبه با عطاران و درمانگران سنتی با استفاده از پرسش‌نامه‌های استاندارد انجام گرفت. برای تحلیل داده‌ها، از شاخص‌های RFC, UR و ICF به‌منظور ارزیابی میزان استفاده و اجماع مصاحبه‌شوندگان در مورد گیاهان دارویی استفاده شد. یافته‌ها: براساس یافته‌ها، ۹۳ گونۀ گیاهی از ۳۸ خانوادۀ گیاهی در درمان بیماری‌ها استفاده می‌شوند. این گیاهان به‌ویژه در درمان بیماری‌های دستگاه گوارش، تنفسی، التهاب‌ها، دردهای مفصلی و بیماری‌های مرتبط با پروستات و عفونت‌های مجاری ادراری کاربرد دارند. رایج‌ترین روش‌های مصرف گیاهان دارویی در این منطقه شامل جوشانده، دم‌نوش و ضماد هستند. اندام‌های مصرفی گیاهان عمدتاً برگ، گل، ریشه و میوه‌ها هستند که به‌دلیل ترکیبات مؤثرشان در درمان بیماری‌ها به کار می‌روند. این پژوهش همچنین نشان داد که خانواده‌های گیاهی مانند Lamiaceae, Asteraceae وApiaceae بیشترین کاربرد را در طب سنتی منطقه دارند. نتیجه‌گیری: این تحقیق به‌ویژه در حفظ و گسترش کاربرد گیاهان دارویی در درمان بیماری‌ها و درک علمی روابط انسان و گیاهان در ایران اهمیت دارد. نتایج این مطالعه می‌تواند به‌عنوان مبنای علمی برای استفادۀ بهینه از گیاهان دارویی در طب سنتی و مدرن در ایران و دیگر مناطق مشابه به کار گرفته شود.
Mahmand M, Hatamnia A A, Bahmani M. Ethnobotanical study of medicinal plants used in Chardavol County, Ilam Province: Botanical heritage and indigenous knowledge. jiitm 2025; 16 (2) URL: http://jiitm.ir/article-1-1776-fa.html
مهمند مصطفی، حاتم‌نیا علی‌اصغر، بهمنی محمود. مطالعۀ اتنوبوتانی گیاهان دارویی مورد استفاده در شهرستان چَرداوُل، استان ایلام: میراث گیاهی و دانش بومی. مجله طب سنتي اسلام وايران. 1404; 16 (2)
