سابقه و هدف: بیماری لیشمانیوز (سالک) که نوع جلدی آن شایع است، یکی از ۱۰ بیماری مهم انگلی در دنیاست. ایران نیز در این زمینه یکی از ۷ کانون درگیر در جهان بهشمار می‌رود. این مطالعه برای رسیدن به درمان‌های مؤثر بر سالک جلدی در منابع طب سنتی ایرانی منتخب و فراهم‌آوردن پیشنهادهای درمانی مناسب هدفگذاری شد. مواد و روش‌ها: دراین مطالعۀ کتابخانهای، جهت اولویت‌بندی مفردات به‌کاررفته در درمان لیشمانیوز جلدی در طب سنتی ایرانی، با کلیدواژه‌های «ریش بلخی، جوش بغدادی، حب بغدادی، بدریش، پشهگزیدگی، پشه خورد، سناخر، دانهسال و سالک» در کتب طب سنتی موجود در کتابخانۀ جامع طب سنتی و اسلامی (نرمافزار نور) و نیز برخی کتب خطی برجسته از جمله قانون، جست‌وجوهایی انجام گرفت. یافته‌ها: نتایج این مطالعه نشان داد مرهم اسفیداج مرکب از مرداسنگ، سفیداب قلعی، روغن گل سرخ، کافور و سرکه دارای بیشترین تواتر و امتیاز در میان درمان‌های به‌کاررفته در سالک در منابع طب سنتی ایران است. نتیجه‌گیری: در این مطالعه مشخص شد در هیچ‌یک از منابع طب سنتی مورد بررسی، درمان تک مفرده برای درمان سالک به‌کار نرفته و در تمام موارد بیش از دو مفرده استفاده شده است. شاید سه ترکیب درمانی که در روش اولویت‌بندی، بیشترین امتیازها را به‌دست آورده‌اند، پیشنهاد مناسبی برای پروژههای تحقیقات آزمایشگاهی و بالینی در زمینۀ یافتن درمان طبیعی مناسب برای بلخیه یا لیشمانیوزیس جلدی (سالک) باشد.
Ghazaleh T, Iranzadasl M, Emadi F, Emaratkar E, Khoshzaban F. Investigation and prioritization of effective drugs in the treatment of Balkhieh (cutaneous leishmaniasis) in selected sources of Traditional Persian Medicine. jiitm 2021; 12 (3) :175-186 URL: http://jiitm.ir/article-1-1402-fa.html
غزاله طیبه، ایرانزاد اصل مریم، عمادی فاطمه، عمارتکار الهام، خوش‌زبان فریبا. بررسی و اولویت‌بندی داروهای مؤثر در درمان بلخیه (سالک)
در منابع منتخب طب سنتی ایرانی. مجله طب سنتي اسلام وايران. 1400; 12 (3) :175-186
