از جمله علل شایع مراجعه بیماران به درمانگاه گوارش و دیگر درمانگاهها، تهوع و استفراغ میباشد که در صورت درمان میتواند تا حدود زیادی زندگی عادی فرد مبتلا را مختل کند .
در طب مدرن معمولا از دو واژه تهوع و استفراغ جهت توصیف بیماری استفاده میشود که تاکنون تحقیقهای گستردهای در راستای پیشگیری و درمان آن انجام شده و توصیههای فراوانی در این زمینه وجود دارد. در طب سنتی ایران چهار واژه تهوع، غثیان، تقلب نفس وقی به کار رفته که در قسمت علل ایجاد کننده آن یک سبب کلی و هفت سبب جزیی به نام «اسباب و علل» قی، تهوع و مواردی دیگر ذکر شده است. در این طب از نقش اخلاط، ضعف معده، فساد غذا در معده و مشارکت دیگر اعضا در ایجاد این بیماری سخن به میان آمده و سپس پیشگیری و درمان براساس سبب بیماری و نوع خلط بیماری زا پایهریزی میشود.
برخی از اوقات ممکن است علت اصلی ایجاد این بیماری در اعضای دیگر مانند دماغ، جگر، طحال و دیگر اعضا باشد ( مشارکت اعضا)، که در این حالت درمان اصلی باید متوجه رفع مشکل آن عضو گردد. رنگ مواد مستفرغه دال بر نوع خلط و ماده مسبب قی میباشد. رابطه قی با رطوبت و ضعف معده از دیگر موارد ذکر شده در این طب است.
انجام قی داوطلبانه با تشخیص و نظارت طبیب حاذق در موارد خاص بهعنوان پیشگیری و درمان جهت پاکسازی بدن از فضولات و مواد زاید از دیگر موارد پیشگفت در طب سنتی ایران است.
Kamali M A, Mazaheri M, Borhani M, Babaeian M, Sharifi A, Elsagh M, et al . Nausea and Vomiting from the Perspective of Modern and Traditional Medicine. jiitm 2012; 3 (2) :148-154 URL: http://jiitm.ir/article-1-135-fa.html
کمالی محمد علی، مظاهری محمد، برهانی مهدی، بابائیان محمود، شریفی احمد رضا، الصاق مهین، و همکاران. و همکاران.. تهوع و استفراغ از دیدگاه طب مدرن و سنتی ایران. مجله طب سنتي اسلام وايران. 1391; 3 (2) :148-154