در طب سنتی ایران، فصد جزء اعمال یداوی میباشد و تجویز به جای آن اثر درمانی بارز و استفاده نابجای آن آسیب جدی به بیمار میزند. بنابراین اشراف به کاربرد صحیح آن در درمان بیماریهای کبد به یکی از اعضای رئیسه، حایز اهمیت میباشد. در این مطالعه با استناد به کتابهای اساسی طب بخصوص قانون، ذخیره خوارزمشاهی، کاملالصناعه و اکسیر اعظم تمامی بیماریهای کبد مطالعه شدند و با آوردن شاهد از کتابها، برای هر بیماری لزوم فصد و ورید مربوطه یا ممنوعیت فصد در آن بیماری بررسی شد. نتایج در دو جدول کاربردی بیان گردید و مشخص شد بیماریهای کبد را برمبنای تجویز فصد، به هفت گروه میتوان تقسیم کرد. فصد تنها در سوءمزاج دموی و اورام دموی جزو اولین اقدامات درمانی است و در سایر موارد جزئی از برنامه درمان میباشد. مهمترین ممنوعیت فصد ابتلای کبد به بیماریهای بلغمی است و انجام فصد در این بیمارن آسیب جدی به آنها خواهد زد. در برخی از بیماریها خون خارج شده توسط فصد جنبه تشخیصی دارد. نکته دیگر آنکه چون فصد یک رگ همزمان روی چند عضو اثر میگذارد بنابراین توصیه میگردد درصورتی که به هر علتی برای بیماری، فصد تجویز شود وضعیت کبد مد نظر باشد تا به آن آسیبی نرسد.
Shamsi Baghbanan H, Sharifiyan A, Kamali S, Saghebi R, Ghobanifar Z, Minaei M. Assessment of Phlebotomy in Liver Diseases in Iranian Traditional Medicine. jiitm 2013; 3 (4) :461-476 URL: http://jiitm.ir/article-1-169-fa.html
شمسی باغبانان حمید، شریفیان افسانه، کمالی سید حمید، ثاقبی روشنک، قربانی فر زهرا، مینایی محمد باقر. فصد در بیماری های کبد از دیدگاه طب سنتی ایران. مجله طب سنتي اسلام وايران. 1391; 3 (4) :461-476