:: دوره 14، شماره 3 - ( پاییز 1402 ) ::
جلد 14 شماره 3 صفحات 238-225 برگشت به فهرست نسخه ها
رویارویی با بیماری در فرهنگ عامّه (مطالعۀ موردی: فرهنگ عامۀ مردم کرمان)
علی جهانشاهی افشار* ، مینا احمدی‌ نسب
چکیده:   (526 مشاهده)

در گذشته جبر محیطی حاکم بر ذهن بشر بدوی به دید و شناخت تک‌‏بُعدی او منجر می‌‏شد؛ به این صورت که هر چه را می‌‏دید، واقعیّت و جاندار می‌پنداشت و برای آنچه نمی‏‌توانست بشناسد، افسانه‏‌ای می‌آفرید و در خیالات خود پاسخ مجهولات را دنبال‏ می‏‌کرد. این واکنش تک‌بُعدی و دید افقی نسبت به پدیده‌‏ها در راهکارهای درمانی او نیز نمایان می‌شد؛ یعنی بخشی از درمان را با استفاده از داروهایی که‏ در طبیعت شناخته بود یا ابزاری که ابداع کرده بود، انجام می‌داد و بخشی دیگر از بیماری‌ها را که‏ نمی‌‏توانست بشناسد به ماوراءالطّبیعه نسبت می‌داد و معمولاً به شیوه‌هایی غیرعادی از قبیل‏ سحر، جادو و اعمال و ابزار غیرمرتبط با بیماری متوسل می‏‌شد که این روش‌ها گاهی به‌‌دلیل تأثیر روانی بر بیمار می‏‌توانست سبب مداوای او نیز شود. در ابتدا، درمان‌های غیرمتعارف بیشتر کاربرد داشت، امّا رفته‌رفته با شکل‌‏گیری علوم و گسترش دامنۀ شناخت آدمی، روش‌های درمان صورت علمی‌تری یافت و تنها بخش کوچکی از این درمان‌ها در فرهنگ عامّه باقی ماند.‏ با توجّه به این‌که این راهکار‏ها بخشی از فرهنگ عامّه هستند و حفظ این میراث ضروری‏ است، همچنین به ‏دلیل این‌که کرمان از حوزه‏‌های زیستی بسیار کهن فلات ایران به‌‏شمار می‌آید که در زمینۀ علم طب نیز عمری دراز و قدمتی طولانی دارد، در این پژوهش سعی شده است که برخی از‏ باور‏ها و روش‌‏های درمانی مربوط به کرمان بررسی شود. اطلاعات و داده‌‏های پژوهش به شیوۀ کتابخانه‌‏ای و میدانی جمع‌‏آوری شد. روش تحقیق نیز توصیفی‌ـ‌ تحلیلی ‏است. یافته‌‏های پژوهش نشان می‌‏دهد که رویارویی مردم کرمان با بیماری‏‌ها یا بر پایۀ دانش و آگاهی بوده، یا بر پایۀ باور و دریافت‌های روانی و درونی که در گونۀ اخیر با وجود نداشتن استناد علمی، گاه بر مبنای تلقین و تأثّر روانی، شیوۀ درمانی باوربنیاد مؤثر واقع می‌شده است.

واژه‌های کلیدی: فرهنگ عامه، بیماری، درمان‌شناسی، دانش
متن کامل [PDF 452 kb]   (284 دریافت)    
نوع مطالعه: فرهنگ و طب سنتی | موضوع مقاله: طب سنتي
دریافت: 1402/5/11 | پذیرش: 1402/11/29


XML   English Abstract   Print



بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.
دوره 14، شماره 3 - ( پاییز 1402 ) برگشت به فهرست نسخه ها