سابقه و هدف: در طب سنتی ایران مزاج شاخصی کیفی است و با توجه به اهمیت نوع مزاج در دستگاه‌های بدن و اهمیت کنترل اسیدیته بدن در فعالیت‌های غیرهوازی، در این تحقیق به دنبال این موضوع هستیم که آیا پاسخ یک جلسه فعالیت ورزشی بر شاخص‌های توان بی‌هوازی و شاخص خستگی و شاخص تودۀ بدن با تداخل مزاج گرم و سرد در دانشجویان دانشگاه شیراز و دانشجویان دانشگاه ارتش متفاوت است؟ مواد و روش‌ها: این تحقیق از نوع نیمه‌آزمایشی بود که بدین منظور تعداد ۳۱ نفر از دانشجویان دانشگاه شیراز و ۲۸ نفر از دانشجویان دانشگاه ارتش بر اساس جدول مورگان و به‌صورت هدفمند در دسترس بر اساس مزاج که در سال تحصیلی ۹۴-۹۳ مشغول به تحصیل بودند، به‌عنوان نمونۀ آماری انتخاب شدند. سپس همۀ آن‌ها به‌فاصلۀ یک هفته دو بار تست رست را به‌منظور اندازه‌گیری شاخص‌های توان بی‌هوازی و شاخص خستگی انجام دادند. به‌منظور تجزیه و تحلیل داده‌ها از آزمون واریانس چندمتغیره مانوا و نرم‌افزار SPSS نسخه ۲۲ استفاده شد. یافته‌ها: نتایج نشان داد تفاوت معنادار بین میانگین توان بی‌هوازی (۰/۰۰۳=p)، حداکثر توان بی‌هوازی (۰/۰۵=p) و مجموع توان بی‌هوازی (۰/۰۰۳=p) بدون در نظر گرفتن نوع مزاج میان دانشجویان دو دانشگاه وجود داشت. از سوی دیگر در تحقیق حاضر شاخص حداکثر توان در دانشجویان دارای مزاج گرم در هر دو دانشگاه بالاتر از دانشجویان دارای مزاج سرد بود اما معنادار نبود. نتیجه‌گیری: با توجه به نتایج به‌دست آمده می‌توان گفت نوع مزاج به‌تنهایی بر شاخص‌های توان بی‌هوازی و شاخص خستگی تأثیر ندارد. به‌منظور اظهارنظر قطعی در این زمینه نیاز به تحقیقات بیشتری است.
