سابقه و هدف: وضعیت گیاهان دارویی و عطاری‌ها به‌عنوان اصلی‌ترین عوامل در بازار گیاهان دارویی می‌تواند راهنمای خوبی برای سیاست‌گذاران صنعت دارویی کشور و استان گلستان که یکی از مهم‌ترین رویشگاه‌های این گیاهان در کشور است، باشد. لذا در این پژوهش برخی از ویژگی‌های گیاهان دارویی مورد استفاده در طب ایرانی و عطاری‌های شهر گرگان مورد بررسی قرار گرفت. مواد و روش‌ها: این تحقیق به‌صورت پیمایشی بر روی ۴۳ عطاری در شهر گرگان انجام گرفت. ابزار گردآوری داده‌ها پرسشنامهای بود که شامل مشخصات دموگرافیک عطاران، نحوۀ کسب اطلاعات و آگاهی آن‌ها، ویژگی‌های مهم‌ترین و پرفروش‌ترین گیاهان دارویی و وضعیت اقتصادی- اجتماعی خریداران بود. روایی محتوای پرسش‌نامه با نظرات کارشناسان و برخی از فروشندگان مجرب و پایایی آن‌ها از طریق محاسبۀ ضریب آلفای کرونباخ محاسبه و تعیین شد. در نهایت اطلاعات جمع‌آوری‌شده پس از بررسی و دسته‌بندی با نرم‌افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته‌ها: جامعۀ مورد مطالعه شامل ۴۳ نفر از عطاران بودند که میانگین سنی افراد مشغول در عطاری‌ها ۳۵/۰۹ و میانگین تجربۀ کاری آن‌ها ۷/۶ سال بود. تنها ۹/۳ درصد عطاران رشتۀ تحصیلی مرتبط با گیاهان دارویی داشته و ۹۰/۶ درصد دیگر دارای رشتۀ تحصیلی دیگری بودند. از پرفروش‌ترین گیاهان موجود در عطاری‌ها می‌توان به آویشن (۲۲ درصد)، گل گاوزبان (۲۰ درصد) و خاکشیر (۲۰ درصد) اشاره کرد؛ همچنین بیشترین علل مراجعه به عطاری‌ها مشکلات و بیماری‌های کبد و کلیه، درد مفاصل و سرماخوردگی بود. نتیجه‌گیری: برای مقابله با اثرات بیماری‌های شناخته‌شده، از گیاهان دارویی در شهر گرگان استفاده‌های متنوعی صورت می‌گیرد. با توجه به مصرف بالای برخی از گیاهان دارویی در بین اقشار کم‌درآمد مردم و کسب اطلاعات اغلب عطاران از طریق تجربه و مطالعه توصیه می‌شود برنامه‌ریزی و سیاست‌گذاری لازم جهت پرورش گیاهان دارویی و ارائۀ دوره‌های آموزشی برای فروشندگان در این شهر مدنظر قرار گیرد.
Bagheri Z, Forouzeh M R. Investigation of the status of medicinal plants sellers and introduction of widely used medicinal plants in herbal medicine stores in Gorgan. jiitm 2019; 10 (3) :291-304 URL: http://jiitm.ir/article-1-1166-fa.html
باقری زهرا، فروزه محمد رحیم. بررسی وضعیت فروشندگان گیاهان دارویی و معرفی گیاهان دارویی پرکاربرد در عطاری های شهر گرگان. مجله طب سنتي اسلام وايران. 1398; 10 (3) :291-304
