سابقه و هدف: افزایش شیوع چاقی از مشکلات اصلی سلامت در کشور ما محسوب می‌شود. از این رو هدف پژوهش حاضر بررسی تأثیر مصرف داروی طب سنتی قند خون (دیابیطس)، تمرین هوازی بر گلوکز و نیمرخ لیپیدی زنان مبتلا به دیابت نوع دو دارای اضافه وزن بود. مواد و روش‌ها: در این تحقیق تعداد ۳۰ نفر از زنان دیابتی نوع دو و دارای اضافه وزن شهر قم به صورت تصادفی در ۴ گروه تمرین هوازی+ دارو، تمرین هوازی+ دارونما، دارو و کنترل قرار گرفتند. برنامۀ تمرین هوازی شامل شش هفته دویدن با شدت ۶۰ الی ۷۰ درصد ضربان قلب بیشینه و دریافت داروی دیابیطس روزانه سه کپسول۸۰۰ میلیگرمی صبح، ظهر و شب بعد از هر وعده غذایی بود. نمونههای خونی آزمودنیها در مراحل پیش و پس‌آزمون جمعآوری و با استفاده از آزمون آنالیز واریانس یکراهه و آزمون تی وابسته با سطح معنی‌داری (≤۰/۰۵p) با استفاده از نرمافزار SPSS تحلیل شد.
یافته‌ها: نتایج حاصل از تحقیق نشان داد که میزان گلوکز خون در گروه تمرین+دارو (۰/۰۳۴=p)، گروه تمرین+دارونما (۰/۰۲۰=p) و گروه دارو (۰/۰۰۹=p)، از مرحلۀ پیش‌آزمون به پس‌آزمون کاهش یافت و همچنین سطوح کلسترول در گروه تمرین+دارو (۰/۰۰۸=p) و در گروه دارو (۰/۰۱۰=p)، میزان تری‌گلیسیرید در گروه دارو (۰/۰۱۱=p)، سطح LDL در گروه دارو (۰/۰۴۳=p)، سطح VLDL در گروه تمرین+ دارو (۰/۰۱۱=p)، از مرحلۀ پیش‌آزمون به پس‌آزمون کاهش معنی‌داری داشت، در حالی که تفاوت بین گروهی در هیچ یک از فاکتورها مشاهده نشد (۰/۰۵<p). نتیجه‌گیری: نتایج تحقیق حاضر نشان داد شش هفته تمرین هوازی و مصرف داروی دیابیطس در زنان مبتلا به دیابت نوع دو دارای اضافه وزن، اثر مثبتی از طریق سازوکارهای متفاوت بر گلوکز خون و برخی از شاخص‌های نیمرخ لیپیدی دارد.
