سابقه و هدف: در حوزۀ سلامت، تلاش سازمان جهانی بهداشت، توسعه و پیشرفت طب سنتی بوده است. مزاج نقش کلیدی در طب سنتی ایران دارد که تفاوتهای فردی را نمایان میکند. این تفاوتهای فردی نقش اصلی در روند و مسیر حوزۀ سلامت افراد دارد. بررسی این تفاوتها در قالب مزاج با فاکتورهای مهم در ترکیب بدن، هدف این پژوهش است. مواد و روش ها: این تحقیق به روش توصیفی و با روش مقایسهای با چهار مزاج (گرم و تر، سرد و تر، سرد و خشک، گرم و خشک) انجام شد. در این پژوهش ارتباط مزاج با شاخصهای ترکیب بدن در مردان جوان غیرورزشکار بررسی شد. حجم نمونه در هر گروه مزاجی ۳۵ نفر بود.آزمودنیها به وسیلۀ دستگاه آنالیز ترکیب بدنارزیابی شد. پس از جمعآوری و وارد کردن دادهها در محیط نرمافزار SPSS نسخه ۲۱ دادههای خام تجزیه و تحلیل شد. یافتهها: آب درون سلولی در مزاج سرد و تر بهطور معنیداری بیشتر از سایر مزاجها بود. آب برونسلولی نیز در مزاج سرد و تر بیشتر بود و فقط این تفاوت بین مزاج سرد و تر و مزاج سرد و خشک معنیدار نبود. درصد عضله نسبی در مزاج گرم و تر بهطور معنیداری به نسبت سایر مزاجها بیشتر بود. درصد چربی نسبی در مزاج سرد و تر بهطور معنیداری بیشتر بود. میزان پروتئین بدن مزاج گرم و تر به نسبت سایر مزاجها بیشتر بود و فقط تفاوت بین مزاج گرم و تر و مزاج گرم و خشک معنیدار نبود. میزان مواد معدنی در مزاج گرم و خشک به نسبت سایر مزاجها بیشتر بود و البته این تفاوت فقط بین مزاج گرم و خشک و مزاج سرد و تر معنیدار بود. شاخص نسبت دور کمر به لگن بالاترین مقدار خود را در مزاج سرد و تر نشان داد و این اختلاف با سه مزاج دیگر معنیدار بود. چربی احشایی بهطور معنیداری در مزاج سرد و تر بیشتر بود. متابولیسم پایه در مزاج گرم و تر بهطور معنیداری بیشتر از سایر مزاجها بود. میزان شاخص تودۀ بدن در مزاج سرد و تر بالاترین میزان را نشان داد که این تفاوت با سایر مزاجها از لحاظ آماری معنیدار بود. آب کل بدن نیز در مزاج سرد و تر بهطور معنیداری بیشتر بود. نتیجهگیری: تفاوتهای فردی که در قالب مزاج عنوان میشود با تفاوتهای فیزیولوژیکی مرتبط میباشد که در تعیین خط مشی حوزۀ سلامت قابل توجه است.
Vahedi S, Rahati M, Attarzadeh Hoseini S R, Fathei M. Study of physiological indices in non-athletic men with different temperaments. jiitm 2018; 9 (3) :263-276 URL: http://jiitm.ir/article-1-1042-fa.html
واحدی سعید، راحتی میلاد، عطارزاده حسینی سید رضا، فتحی مهرداد. بررسی شاخص های فیزیولوژیک در مردان غیرورزشکار با مزاج های مختلف. مجله طب سنتي اسلام وايران. 1397; 9 (3) :263-276