بیماری‌های دهان و به‌خصوص پوسیدگی دندان به‌علت شیوع و بار اقتصادی قابل‌توجه، اهمیت ویژه‌ای دارند. با توجه به عوارض موضعی و سیستمیک داروها و روش‌های پیشگیرانه و درمانی، محقّقان در سال‌های اخیر به داروهای گیاهی گرایش یافته‌اند. در این میان طب ایرانی در مبحث بیماری تأکّل و تثقّب الأسنان، می‌تواند گزینه‌های متنوعی را برای درمان پوسیدگی دندان معرفی کند. این مطالعۀ مروری به روش کتابخانه‌ای و با استفاده از 9 منبع طب ایرانی ازجمله القانون فی الطب، ذخیرۀ خوارزمشاهی، فی حفظ الأسنان و اللثه و استصلاحها، الأسباب و العلامات، شرح الأسباب و العلامات، تحفه المؤمنین و مخزن الأدویه انجام شد. در طب ایرانی تأکّل و تثقّب دندان حاصل رطوبات متعفّن و اکّال است که سبب از بین‌رفتن جوهر یا بافت دندان می‌شود که به ایجاد ثقب یا سوراخ دندان می‌انجامد. داروهای قابض و مجفّف مانند مورد و ناردین در موارد خفیف ارجح هستند و در غیر این صورت داروهای مسخّن و تحلیل‌برندۀ رطوبات پوسیدگی‌زا مانند باریجه و پونه باید به درمان اضافه شوند. در دندان‌پزشکی نیز پوسیدگی دندان توسط پاتوژن‌های تولیدکنندۀ اسید ایجاد می‌شود که به دمینرالیزاسیون بافت سخت دندان و به‌تدریج ایجاد حفره در آن می‌انجامد. پوسیدگی دندان مطابق با تأکّل و تثقّب دندان است. بنابراین می‌توان از روش‌های درمانی آن در طب ایرانی به‌صورت مکمل در کنار داروهای رایج بهره برد.
Karimi Y, Iranzadasl M, Rashidipour M, Ahmadi M H, Moradi Sarabi M, Farzaneh F. An overview of the causes and treatment methods of dental caries from the perspective of Persian medicine. jiitm 2024; 15 (2) URL: http://jiitm.ir/article-1-1689-fa.html
کریمی یاسین، ایرانزاد اصل مریم، رشیدی‌پور مرضیه، احمدی محمدحسین، مرادی سرابی مصطفی، فرزانه فاطمه. مروری بر علل و روش‌های درمانی پوسیدگی دندان از دیدگاه طب ایرانی. مجله طب سنتي اسلام وايران. 1403; 15 (2)
