سابقه و هدف: انسدادهای گوارشی از مهم‌ترین اختلالات دستگاه گوارش محسوب می‌شوند که ممکن است به دلایل مکانیکی یا عملکردی بروز نماید. اداره انسدادهای عملکردی گوارشی اغلب غیر جراحی و حمایتی است. رویکرد جدید سازمان بهداشت جهانی WHO در بکارگیری تجربیات اقوام مختلف بشری که تحت عنوان طب‌های سنتی دسته‌بندی شده‌اند استفاده از این مکاتب را در درمان انواع بیماری‌ها به منظور کاهش هزینه‌ها و خطرات ناشی از روش‌های تشخیصی و درمانی ناگزیر می‌سازد. این مقاله با هدف مروری بر نظرات حکیم جرجانی در خصوص بیماری قولنج و علل و علایم تشخیصی آن انجام گرفته است. مواد و روش‌ها: پژوهش در این مطالعه مروری محتوای کتب ذخیره خوارزمشاهی و الأغراض الطبیه و المباحث العلائیه بودند. داده‌ها به‌روش یادداشت برداری جمع آوری گردیده و تحت تجزیه و تحلیل محتوایی قرار گرفت. یافته‌ها: حکیم جرجانی قولنج را نوعی بیماری خاص روده‌ها می‌داند که با درد و اختلال در دفع مدفوع تظاهر می‌یابد و این بیماری اغلب در کولون اتفاق می‌افتد.از دیدگاه جرجانی انسداد روده باریک از تعریف قولنج حقیقی خارج گردیده و تحت عنوان ایلئوس بیان می‌شود. وی اسباب قولنج را در پنج دسته قولنج ثفلی، سدی، ریحی، ورمی و التوایی طبقه‌بندی کرده و عوامل مستعد کننده و نیز درمان هر یک را به تفضیل بیان نموده است. نتیجه‌گیری: بنظر می‌رسد که راهکارهای ارائه شده در این زمینه می‌تواند به عنوان پایه‌ای جهت انجام فعالیت‌های پژوهشی مدنظر قرار گیرد؛ با این هدف که راهکارهای درمانی ساده و موثر جهت اداره بهتر این اختلال ارائه گردد.
