سابقه و هدف: بیماری سل بشر را از بیش از چهار هزار سال پیش تا کنون می‌کشته است. با کشف دارو های قوی تصور میشد این بیماری ریشه کن شود؛ ولی با ظهور مقاومت دارویی، هنوز هم به عنوان یکی از بزرگترین کشنده‌های جهان محسوب می‌شود. لذا هدف از این تحقیق مقایسه طب سنتی و جدید در مواجهه با سل و تشویق پژوهشگران برای یافتن داروهای جدید با رویکرد طب سنتی و منشا طبیعی است.
مواد و روش‌ها: تحقیق به روش مطالعه کتابخانه‌ای و توصیفی انجام گرفت. منابع مطالعه، از طریق نرم افزار کتابخانه جامع طب بررسی و جستجو شد. و با بهره‌گیری از نتایج تحقیقات پژوهشگران طب سنتی به فارماکولوژی داروی پیشنهادی پرداخته شد. نحوه درمان سل در طب جدید هم با استفاده از کتب و مقالات به روز استخراج شد. همچنین برای درک بهتر نحوه اثر داروها ساختار و متابولیسم باکتری مورد بررسی قرار گرفت.
یافته ها: بیشترین داروی ذکر شده در طب سنتی ایرانی اسلامی سیر و شیر خر میباشد. ماده موثره سیر – آلیسین – اهداف مختلفی را در عامل بیماری دنبال می‌کند و عوارض جانبی خاصی ندارد. دارو های طب جدید برای درمان سل شامل ایزونیازید، ریفامپین، استرپتو مایسین، و اتامبوتول میباشد. که هر کدام یک یا تعداد محدودی از اجزای باکتری را مورد هدف قرار می‌دهند؛ بعلاوه عوارض جانبی جدی دارند.
نتیجه گیری: با توجه به نحوه اثر دارو ها می‌توان گفت میکروب عامل بیماری در مواجهه با داروهای جدید، با ایجاد یک جهش یا مسیر جایگزین می‌تواند بهراحتی نسبت به دارو مقاوم شود؛ در حالی‌که این میکروب در برابر داروی طبیعی سیر که چندین مکانیسم باکتری را همزمان مختل می‌کند بندرت می‌تواند راه گریزی بیابد. و با مقایسه اثرات جانبی داروها پیشنهاد می‌شود با تلفیق طب سنتی و جدید داروهای موثر و بی خطر برای درمان بیماری طراحی شود.
Kamali Z, Tarverdi S, Afzalan Z, Shariat Nabavi N. Comparison of traditional and modern medicine in TB Treatment. jiitm 2017; 7 (4) :415-429 URL: http://jiitm.ir/article-1-777-fa.html
کمالی ضحی، تاروردی ستاره، افضلان زینب، شریعت نبوی ناهید السادات. مقایسه طب سنتی و جدید در درمان سل. مجله طب سنتي اسلام وايران. 1395; 7 (4) :415-429
