:: دوره 13، شماره 2 - ( تابستان 1401 ) ::
جلد 13 شماره 2 صفحات 166-155 برگشت به فهرست نسخه ها
تدابیر پیشگیری در مقابله با بیماری‌‌های همه‌‌گیر براساس دیدگاه بهاء‌الدوله رازی
نرگس تاجیک ، زهرا قهرمانی ، زهرا علمدار ، نفیسه شعبانی ، محمدحسین آیتی*
چکیده:   (1419 مشاهده)
در طول تاریخ زندگی انسان‌ها همواره همه‌گیری‌ها یکی از تهدیدهای جدی حیات بشر بوده‌ که نحوۀ کنترل و پیشگیری از آن اهمیت ویژه‌ای دارد. یکی از پزشکان برجستۀ طب ایرانی در دوران صفویه، بهاء‌الدوله رازی است که علاوه بر جایگاه علمی، از جایگاه سیاسی برخوردار بوده است. او مجموعۀ کاملی از تعریف شرایطی که باعث همه‌گیری می‌شود، علائم بیماری ناشی از آن و راهکارهای پیشگیری و کنترل آن را در کتاب خلاصه التجارب خود آورده است. این مقاله در نظر دارد مطالب بهاء‌الدوله رازی را ارائه دهد که دربردارندۀ تجارب شخصی او و دیگر پزشکان دورۀ اسلامی تا پیش از دوران صفویه در رابطه با بیماری‌های همه‏‌گیر است. این مطالعه با استفاده از روش کتابخانه‌ای و اسنادی، موضوع بیماری‏‌های همه‌‏گیر را بر طبق کتاب بهاءالدوله رازی بررسی کرده، سپس به تحلیل و تجزیه هر بخش و استنتاج یافته‌ها و تطبیق آن با طب امروزی می‌پردازد. مطالب کتاب خلاصه التجارب بهاءالدوله رازی در مورد همه‌گیری‌ها را می‌توان به ۳ بخش تقسیم کرد. مطالب مربوط به بخش ۱ و ۲ جمع‌آوری مطالب پیشینیان توسط او بوده است. درحالی‏‌که ما در بخش سوم شاهد ایده‏‌های بهاءالدوله در بخش پیشگیری از قبیل اشاره به نوع پوشش خاص در منزل، توصیه به استفاده از پشه‌بند (مکان ویژه در زمان همه‌‏گیری) و استفاده از گیاهان خاص هستیم که به‌نظر می‌‏رسد این روش‏‌ها از راهکارهای منحصربه‌فرد بهاء‌الدوله رازی در زمان همه‏‌گیری‏‌ها بوده ‏است. با توجه به اینکه کتاب خلاصه التجارب رازی از جمله کتب متأخر طب ایرانی است و بهاءالدوله رازی علاوه بر جمع‌‏آوری نظر حکمای قبل از خود به ذکر تجربیات خود نیز پرداخته، تحقیق و بررسی بر روی این کتاب بسیار حائز اهمیت بوده به‌طوری‏‌که توصیه‏‌ها و راهکارهای پیشگیری او می‌تواند مبنای مطالعات پایه و بالینی قرار گیرد.
واژه‌های کلیدی: کووید- 19، همه‌گیری‌ها، تاریخ پزشکی، طب ایرانی
متن کامل [PDF 430 kb]   (579 دریافت)    
نوع مطالعه: تاريخ پزشكي | موضوع مقاله: تخصصي
دریافت: 1400/11/7 | پذیرش: 1401/3/31


XML   English Abstract   Print



بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.
دوره 13، شماره 2 - ( تابستان 1401 ) برگشت به فهرست نسخه ها