سابقه و هدف: رایحه درمانی یکی از شکلهای رایج طب مکمل است که در زمان‌های قدیم برای درمان استفاده میشد و در سالهای اخیر رواج یافته است. در بیماریهای زنان و مامایی کاربرد زیادی دارد. با توجه به فراوانی استفاده از روغن‌های اسانسی در مامایی این مطالعه به بررسی روغن‌های اسانسی رایج و تأثیر آن‌ها در مواردی مانند زایمان، دیسمنورۀ اولیه، یائسگی و برخی مشکلات بارداری میپردازد. مواد و روشها: این مطالعه یک پژوهش مروری است. برای جست‌وجوی مقالات مرتبط ، با استفاده از کلیدواژههای Aromatherapy, Dysmenorrhea, Menopause, Essential oil, Pregnancy, Nausea and vomiting, Labor از پایگاههای اطلاعاتی Google Scholar, Scopus, PubMed و مقالات معتبر فارسی بدون محدودیت زمانی استفاده شد. مطالعاتی که مرتبط با رایحه درمانی، روغن‌های اسانسی و کاربرد آن‌ها در بارداری، دیسمنورۀ اولیه، تهوع و استفراغ بارداری، یائسگی و زایمان بودند، انتخاب شدند. بر اساس این معیار، ۶۹ مقاله که همه و یا بخشی از آن‌ها به این موارد اشاره داشتند ، بررسی شدند. یافته‌ها: بیشتر مقالات، تأثیر رایحه درمانی را در حل مشکلات زنان و مامایی زنان فاقد بیماری زمینهای، تأیید کردند. از روغن‌های اسانسی که در حوزۀ زنان و مامایی مطالعه شدند میتوان از اسطوخودوس و بابونه در کاهش درد زایمان، اسطوخودوس و اکلیل کوهی در کاهش علایم دیسمنورۀ اولیه، شمعدانی در کاهش افسردگی و اسطوخودوس در کاهش گرگرفتگی زنان یائسه نام برد. مطالعات بر مؤثر بودن اسانس لیمو بر تهوع و استفراغ بارداری تأکید داشتند. نتیجهگیری: رایحهدرمانی مداخلهای ارزان و کاربردی است. با توجه به اهمیت دوران بارداری بر سلامت جنین، مطالعات بیشتر در مورد اسانس روغنی مؤثر، عوارض جانبی، میزان و نحوۀ مصرف آن‌ها در مامایی ضروری است.
