:: دوره 10، شماره 4 - ( زمستان 1398 ) ::
جلد 10 شماره 4 صفحات 350-341 برگشت به فهرست نسخه ها
مروری بر ازشیرگرفتن کودکان از دیدگاه طب سنتی ایران در مقایسه با طب نوین
حسین حاتمی ، امید مظفری ، سمیه ذاکری ، فاطمه کلنگی*
چکیده:   (3008 مشاهده)
سابقه و هدف: از آنجایی که دوران شیردهی از اهمیت زیادی برخوردار است، مرحله ازشیرگرفتن کودک نیز جزو مراحل حساسی از زندگی مادر و کودک به‏‌شمار می‌رود. بی‌توجهی به این مرحله از زندگی کودک می‌تواند تأثیرات عمیقی بر سلامت جسمی و روانی کودک و حتی مادر داشته باشد.
مواد و روش‌ها: این مطالعه به روش مروری-‌توصیفی انجام و مطالب مربوط به مرحله ازشیرگرفتن کودک در متون طب نیاکان بررسی شده است. به این منظور هفت کتاب از معتبرترین منابع مکتوب طبی نیاکان شامل قانون ابن‌سینا، ذخیره خوارزمشاهی، کامل الصناعه، خلاصه الحکمه، الحاوی، اکسیر اعظم و مفرح القلوب انتخاب شدند. کلیدواژه‌های پستان، ثدی، مرضعه، شیر مادر و فطام در منابع طب سنتی و کلیدواژه‏هایMilk Production ، Lactation، Weaning ،Breastfeeding در پایگاه‌های اطلاعاتی علمی شامل  Google ScholarPubMed و SID به دو زبان فارسی و انگلیسی جست‌وجو و مطالب مربوط به‏‌نحوه ازشیرگرفتن استخراج و جمع‌بندی شدند.
یافته‌ها: در متون طب سنتی ایران به مرحله ازشیرگرفتن کودک، "فطام" گفته می‌شود. حکمای طب ایرانی معتقد بودند بهترین زمان ازشیرگرفتن کودک از مادر، حدود یک سال و نُه ماه تا دو سالگی و بهترین فصل فطام، بهار و سپس پاییز است و ازشیرگرفتن در گرمای تابستان و سرمای زمستان را توصیه نمی‌کردند. به هنگام ازشیرگرفتن باید توجه کرد که کودک دچار کم‌آبی نشود؛ لذا توصیه به مصرف مقدار کافی مایعات از جمله آب خیار، دوغ و شیره خرفه می‌شود. همچنین تدابیر پیشگیری از گرمازدگی به همراه بستن حنا به کف دست، پا و سر توصیه می‌شود.
نتیجه‌گیری: مطالعه متون طب سنتی ایران و بهره‌گیری از مطالب توصیه شده حکما (البته پس از به‌روز رسانی مطالب) در کنار روش‌های امروزی شاید بتواند در مدیریت بهتر مرحله از شیرگیری کودک با کمترین آسیب روحی و جسمی و با توصیه‌های تخصصی برای هر فرد، متناسب با هر فصل، غذاهای مناسب و سایر توصیه‌های بی‌ضرر کمک‌کننده باشد.
 
واژه‌های کلیدی: شیردهی، ازشیرگرفتن، فطام، طب سنتی ایرانی
متن کامل [PDF 145 kb]   (1598 دریافت)    
نوع مطالعه: مروري | موضوع مقاله: تخصصي
دریافت: 1398/10/19 | پذیرش: 1399/2/16


XML   English Abstract   Print



بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.
دوره 10، شماره 4 - ( زمستان 1398 ) برگشت به فهرست نسخه ها